دیزل ژنراتور یکی از دستگاه های حیاتی و مهم در تامین برق اضطراری صنایع و کسب و کارهای مختلف است. بررسی و نظارت بر سنسورهای این دستگاه اهمیت زیادی دارد زیرا باید مطمئن باشیم که در شرایط بحرانی به خوبی کارش را انجام خواهد داد. وظیفه سنسورها اعلام اطلاعات لازم به اپراتور است تا موارد لازم بررسی، عیب یابی، رفع شده و سلامت دستگاه حفظ شود. سنسورها وظیفه بررسی وضعیت سیستم از جهات مختلف را دارند. این سنسورها اطلاعات کاملی درباره سیستم الکتریکی و وضعیت موتور به دست آورده و در اختیار کاربر قرار می دهند. توجه به اطلاعات ارائه شده توسط این سنسورها از خرابی های ناگهانی دستگاه جلوگیری کرده و باعث کاهش هزینه های تعمیرات و نیز افزایش طول عمر دستگاه می شود. برخی از مهم ترین سنسورهای دیزل ژنراتور عبارتند از: سنسور فشار روغن - دمای آب- سطح آب رادیاتور- دور موتور- گاورنر- فشار سوخت- سطح سوخت و سنسور ولتاژ و جریان.
در ادامه به بررسی 8 سنسور مهم دیزل ژنراتور و نقش و شیوه فعالیت آنها می پردازیم.
سنسور فشار روغن (Oil Pressure Sensor)
این سنسور میزان فشار روغن روانکار در مدار روغن کاری را اندازه می گیرد. روغن میان قطعات متحرک موتور لایه ای ایجاد کرده و از سایش آنها و افزایش دما جلوگیری می کند. فشار مناسب روغن نقش مهمی در عملکرد صحیح موتور دارد.
نمایشگر، وضعیت فشار روغن را نشان می دهد. برای این که مطمئن شوید سنسور به درستی کار می کند می توانید مقدار نمایش داده شده را با یک گیج مکانیکی فشار روغن مقایسه نمایید. علاوه بر این مهم است که از سلامت فیزیکی دستگاه مطمئن شوید. اگر فشار روغن از حد مجاز کمتر باشد، باید بلافاصله دستگاه ار خاموش نمایید. در این شرایط لازم است سطح روغن، فیلتر روغن، کیفیت روغن و پمپ روغن را بررسی نمایید. اگر مشکل در فشار روغن را جدی نگیرید یاتاق و آسیب به موتور ایجاد خواهد شد. زمان تعوبض روغن دیزل ژنراتور را می توان با توجه به این سنسور و برخی موارد دیگر متوجه شد.
سنسور دمای آب (Water Temperature Sensor)
این سنسور دمای مایع خنک کننده موتور را می سنجد. سنجش این مورد باعث می شود حواستان به عملکرد درست سیستم خنک کاری باشد. کنترل پنل دمای آب را نمایش می دهد و برای اطمینان بیشتر می توانید از دماسنج صنعتی یا دستگاه دیاگ هم استفاده نمایید. البته اگر سنسورها به درستی کار کند نیازی به انجام کار اضافه نیست. اگر دمای آب به صورت غیر عادی افزایش داشته باشد، احتمالا واترپمپ خراب شده یا رادیاتور دچار گرفتگی شده است. همچنین نقص ترموستات یا کمبود مایع خنک کننده هم می تواند از دلایل این موضوع باشد.
سنسور سطح آب رادیاتور (Coolant Level Sensor)
این سنسور میزان مایع خنک کننده رادیاتور یا منبع انبساط را چک کرده و در صورت نیاز به شما هشدار می دهد. هشدارهای لازم بر روی پنل نمایش داده می شود. برای اطمینان می توانید سطح آب را کاهش داده و سپس چک کنید که آیا سنسور به درستی کار می کند یا خیر. وقتی هشداری از طرف سنسور سطح آب دریافت می کنید باید ابتدا نشتی های احتمالی را برسی نموده و سطح آب را به مقدار استاندارد برسانید. اگر به این هشدار توجه نکنید دمای موتور افزایش می یابد. رادیاتور دیزل ژنراتور یکی از اجزای اصلی سیستم خنک کننده دستگاه است.
سنسور سرعت یا دور موتور - پیکاپ (Speed Sensor)
این سنسور همان طور که از نام آن پیداست تعداد دور موتور را اندازه گیری می کند. سنسور سرعت نقش مهمی در کنترل فرکانس برق خروجی دارد. کنترل پنل مقدار دور موتور را نشان می دهد. افزایش یا کاهش غیر مجاز دور موتور باعث نوسان فرکانس و آسیب به مصرف کننده های مختلف می شود. در چنین شرایطی باید گاورنر و تنظیمات کنترلی را بررسی نمایید. پیکاپ اطلاعات لازم را به گاورنر می فرستد.
سنسور گاورنر
این سنسور در دیزل ژنراتور وظیفه اندازه گیری دور موتور را برعهده دارد. این اطلاعات برای گاورنر ارسال می شود تا میزان سوخت ورودی تنظیم شود. در صورتی که سنسور گزارش دهد که دور کاهش یافته، گاورنر سوخت را افزایش می دهد. همچنین در صورتی که دور افزایش پیدا کرده باشد میزان سوخت کم می شود. نتیجه این است که دور موتور و فرکانس پایدار شده و عملکرد دستگاه ایمن می شود. با توجه به داده های این سنسور تنظیمات مختلف مربوط به گاورنر، وضعیت بار و موارد مشابه انجام می شود. در حقیقت سنسور پیکاپ و گاورنر با یکدیگر هماهنگ هستند و باعث کنترل دور موتور و فرکانس می شوند.
سنسور فشار سوخت (Fuel Pressure Sensor)
این سنسور فشار سوخت ورودی به سیستم انژکتور را کنترل کرده و باعث کیفیت احتراق می شود. کنترل پنل میزان فشار سوخت را نشان می دهد. اگر این میزان در محدوده طبیعی نباشد، باید وضعیت فیلتر سوخت و پمپ سوخت را بررسی نمایید. اگر فشار سوخت افت داشته باشد لازم است مسیر سوخت رسانی، فیلترها و پمپ سوخت را بررسی نمایید. اگر فشار سوخت در حد مناسبی نباشد توان کاهش یافته و مصرف سوخت افزایش می یابد.
سنسور سطح سوخت (Fuel Level Sensor)
این سنسور میزان سوخت موجود در باک دیزل ژنراتور را می سنجد و به بهبود مدیریت مصرف سوخت کمک می کند. اگر می خواهید از وضعیت عملکرد این سنسور مطمئن شوید می توانید نتیجه بررسی چشمی را با مقدار اعلام شده توسط سنسور مقایسه نمایید. اگر سطح سوخت کاهش یابد ممکن است دستگاه خاموش شود و باید سریعا سوخت رسانی به آن را انجام دهید. برای بهینه سازی مصرف سوخت در دیزل ژنراتورها به اطلاعات سنسورها احتیاج داریم تا در کنار رعایت برخی موارد دیگر بتوانیم میزان مصرف سوخت دستگاه ر ا مدیریت کنیم.
سنسور ولتاژ و جریان
این سنسورها ولتاژ، جریان و بار خروجی ژنراتور را می سنجد. این سنسور باعث می شود از تجهیزات مختلف و مربوط محافظت شود. اگر سیستم دچار اضافه بار یا نوسان ولتاژ باشد باید بار را به درستی مدیریت کرده و با مقادیر نامی ژنراتور تطبیق دهید.
تفاوت بین هشدار و خاموشی اضطراری
هشدار و خاموشی اضطراری دو سطح متفاوت از واکنش حفاظتی هستند. اگر یکی از شرایط کاری دستگاه از محدوده نرمال خارج شود هشدار دریافت می کنیم. این بدان معنی است که شرایط خطرناک نیست اما اپراتور باید در جریان باشد تا عملیات لازم را انجام دهد. در این شرایط معمولا دستگاه می تواند فعالیتش را به صورت محدود ادامه دهد.
خاموشی اضطراری اما موضوع جدی تری است. در این شرایط مشکل به وجود آمده مهم تر و خطرناک تر است و در نتیجه سیستم باید خاموش شود. هدف از این کار محافظت از سیستم و نجات جان تمامی افراد است. گاهی افراد جلوی خاموش شدن سیستم در این شرایط را می گیرند که اصطلاحا به آن بای پس کردن می گوییم. چنین واکنشی می تواند برای سیستم و حتی افراد حاضر در اطراف آن خطرناک باشد.
علائم خرابی یا خطای سنسورها
نشانه هایی وجود دارد که از طریق آنها می توانیم بفهمیم که سنسورها به درستی کار می کنند یا خیر. در ادامه برخی از این موارد را بررسی می کنیم.
آلارم یا خطای غیر واقعی
گاهی خطاهای اعلام شده توسط سنسورها نامعتبر است. طبیعتا این موضوع نشان می دهد که سنسور به درستی کار نمی کند.
- نمایش آلارم دمای سطح بالا در شرایطی که موتور سرد است.
- نمایش آلارم افت فشار روغن در حالی که میزان روغن کاملا مناسب است.
- نمایش آلارم سطح سوخت پایین در حالی که باک به اندازه کافی پر است.
این حالات و یا حالات مشابه نشانه خرابی سنسور و یا سیم کشی هستند.
خاموش شدن ناگهانی ژنراتور
در صورتی که دستگاه بدون هیچ دلیل مشخصی و یا بلافاصله بعد از استارت خاموش شود، معمولا مشکل از سمت سنسورهاست. معمولا سنسورهایی مثل فشار روغن یا دمای آب ممکن است پس از مدتی به خوبی کار نکنند.
نوسان یا عددهای غیر عادی روی نمایشگر
اگر دما یا فشار مرتبا بالا و پایین می شود معمولا مشکل از سمت سنسور است. ممکن است سیم قطع شده یا به هر ترتیبی اتصال به درستی انجام نشده باشد. علاوه بر این ها ممکن است خود سنسور هم خراب شده باشد.
عدم تغییر مقدار سنسور
اگر مقدار سنسور کلا تغییری نمی کند، طبیعتا خراب شده است. مثلا اگر موتور گرم شده اما دما یا فشار تغییر نمی کند طبیعتا سنسور به درستی کار نمی کند. در این شرایط ممکن است سنسور دچار خرابی داخلی شده و یا اصطلاحا گیر کرده باشد.
تفاوت با علائم مکانیکی واقعی
اگر سسنور داده هایی به شما می دهد که با شرایط واقعی دستگاه تفاوت دارد، طبیعتا سنسور خراب شده است. مثلا اگر موتور نرم و عادی کار می کند و هیچ دود یا صدای غیر عادی ای نمی شنوید اما سنسورها خطاهایی در این باره می دهند، پس مشکل از خود سنسورها می باشد.
تاثیر لرزش یا رطوبت بر عملکرد سنسورها
گاهی سنسورها تحت تاثیر لرزش یا رطوبت قرار می گیرند و در نتیجه اطلاعات شان واقعی نیست.
- با لرزش موتور آلارم ها نمایش داده شده و یا از بین می روند.
- پس از شستشو یا رطوبت خطاها بیشتر می شوند.
این موارد می تواند به شل بودن فیش ها یا سولفاته بودن اتصالات مربوط باشد. اگر احساس می کنید سنسورها دچار مشکل هستند، باز هم سیستم را بای پس نکنید در عوض سنسور را با مولتی متر تست کنید و همچنین سیم کشی ها ر ا بررسی نمایید.
اشتباهات رایج افراد در مورد سنسورها
گاهی افراد درباره سنسورها مرتکب اشکالات مختلفی می شوند. این موضوع خودش دلیل بسیاری از خرابی های دیزل ژنراتور است. برخی از این اشتباهات را بررسی می کنیم.
نادیده گرفتن آلارم ها
برخی افراد می کنند که اگر موتور ظاهرا سالم است و خوب کار می کند پس همه آلارم ها اشتباه است. نادیده گرفتن آلارم ها خطرناک بوده و باعث آسیب جدی به دستگاه می شود. بسیاری از اوقات مشکلاتی وجود دارد که سنسور خیلی سریع تر از انسان متوجه آن ها می شود. در حقیقت انسان پس از بروز نشانه های کاملا مشخص مساله را درک می کند اما سنسور با ایجاد برخی نشانه های خیلی ریز هم متوجه مشکل ایجاد شده می شود.
بای پس کردن سنسور
یکی از اشتباهات خطرناک این است که وقتی سیستم احتیاج به خاموش شدن دارد جلوی خاموش شدن آن را می گیرند. به این کار بای پس گفته می شود و طبیعتا می تواند ضررهای جبران ناپذیری به دستگاه وارد کند. انجام این کار می تواند باعث سوختن یاتاقان ها، قفل کردن موتور و یا شکست شاتون شود.
تعویض سنسور بدون عیب یابی
بسیاری از اوقات مشکل از سیم کشی، فیش ها یا بدنه است اما افراد به اشتباه سنسور را عوض می کنند. با انجام این کار در حقیقت هزینه ای هدر می رود بدون این که مشکل حل شود.
عدم توجه به کالیبراسیون
بعضی از سنسورها نیاز به کالیبراسیون صحیح دارند. اگر سنسور به شکل نادرستی نصب یا تنظیم شود آلارم زودتر و یا دیرتر از حد واقعی فعال می شود.
استفاده از سنسور غیر استاندارد
برخی افراد برای صرفه جویی به سنسورهای ارزان قیمت و غیر استاندارد روی می آورند. این سنسورها محدوده اندازه گیری دقیق ندارند و گاهی هم دچار ناسازگاری با کنترلر ژنراتور می شوند. استفاده از سنسورهای غیر استاندارد باعث خطاهای مداوم و شات داون های بی دلیل می شود.
نادیده گرفتن تاثیر محیط
موارد زیادی باعث می شود عمر سنسور کم شود. رطوبت، گرمای زیاد، لرزش و گرد و غبار از آن دسته هستند. ممکن است سنسور کیفیت خوبی داشته باشد اما به مرور و تحت تاثیر شرایط محیطی نامناسب خراب شود.
تست نکردن سنسور در سرویس های دوره ای
بسیاری از افراد تنها وقتی به سنسورها توجه می کنند که خراب شده است. دقت کنید که سنسورها قطعات مصرفی هستند و باید مرتبا حواستان به آنها باشد. لازم است در سرویس های دوره ای عملکرد سنسورها را هم بررسی کنید.
اشتباه گرفتن خطای سنسور با خرابی موتور
گاهی اوقات ممکن است سنسور اطلاعات غلطی به شما بدهد. اگر به این موضوع توجه نکنید احتمالا هزینه های اضافه پرداخت می کنید. مثلا افراد زیادی احتمال غلط بودن اطلاعات سنسور را نمی دهند و در نتیجه سراغ تعمیرات سنگین موتور می روند.
نقش مهم سنسورها در دیزل ژنراتور
سنسور قطعه ای است که کمیت های مختلفی مثل فشار، دما و غیره را اندازه گیری می کند. سپس این کمیت ها به سیگنال های قابل فهم برای سیستم کنترلی تبدیل می شوند. در واقع سنسورها چشم و گوش یک دیزل ژنراتور هستند و تغییرات مهم را به اطلاع کاربر می رسانند تا از خرابی های ناگهانی دستگاه جلوگیری شود. اگر سنسورها وجود نداشته باشد یا به خوبی کار نکند نمی توان وضعیت موتور را بررسی کرد و در نتیجه هزینه های زیادی را متحمل خواهیم شد.
ارتباط ECU با سنسورها و برد کنترل
ECU در دیزل ژنراتور به عنوان واحد کنترل مرکزی شناخته می شود. این واحد اطلاعات را از سنسورهای مختلف دریافت کرده و تحلیل می کند. اطلاعات دریافتی شامل داده هایی درباره دور موتور، دمای آب، فشار روغن و وضعیت سوخت است. ECU یر اساس اطلاعات و تحلیل هایش کمک می کند که سیستم در وضعیت پایداری باقی بماند. همچنین اگر تشخیص دهد که دستگاه در وضعیت خطرناکی قرار دارد آلارم داده یا حتی موتور را خاموش می کند تا از تبعات بعدی جلوگیری شود. ECU در حقیقت واسطی است که اطلاعات را از سنسورها گرفته، تجمیع و تحلیل می کند و سپس به برد کنترل می فرستد.
سخن پایانی
دیزل ژنراتور دستگاه گرانی است که طبیعتا بسیاری از هزینه های تعمیرات آن هم بالاست چه رسد به زمانی که دستگاه دچار مشکلات جدی شود یا بسوزد! توجه به سنسورهای مختلف دستگاه مثل سنسور فشار روغن، دمای آب، سطح آب رادیاتور، دور موتور، فشار سوخت، سطح سوخت، دمای روغن و ولتاژ و جریان باعث می شود خیالتان از سلامت دستگاه و صد البته ایمنی خودتان راحت باشد.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید