گیربکس صنعتی به نیرویی گفته میشود که در فاصله زمانی مشخص به جرم وارد میشد و جسم را به حرکت در میآورد. برای آنکه نیرو به جسم وارد شود نیاز به انتقال دهنده نیرو است. این انتقال دهنده نیرو دست انسان، اهرم یا چرخدهنده تعریف میشود. گیربکس نیز کار انتقال نیروی مکانیکی از منبع نیرو به جسم را امکانپذیر میسازد. گیربکس معمولی در ماشین استفاده میشود؛ اما در کارخانهها از گیربکس صنعتی استفاده میشود.
گیربکس صنعتی چیست؟
گیربکسهای صنعتی وسیله ای است که عمدتا برای انتقال قدرت یا سرعت بین یک تولید کننده نیرو(الکتروموتور یا هر محرک دیگر) و یک مصرف کننده قرار میگیرد.
کار اصلی گیربکس تبدیل سرعت به گشتاور و بالعکس میباشد ولی عمدتا گیربکسهای صنعتی سرعت را به گشتاور تبدیل میکنند که به آنها گیربکس کاهنده میگویند. کار اصلی گیربکس کاهنده تبدیل سرعت از طریق چرخ دندههای خاص به گشتاوربالا است.
این دستگاهها در مصارف متعددی از جمله چرثقیلها و آسانسور و صنایع دفاعی و صنایع سیمان و پتروشیمی و قرقره و نوارنقاله و نفت و گاز وکارخانه های تولیدی و... مورد استفاده قرار میگیرد.
دستگاههای مورد استفاده در کارخانه معمولاً با یک سرعت ثابت کار نمیکنند و باید سرعتهای مختلف در زمانهای مختلف داشته باشند. این احتمال نیز وجود دارد که نیاز به تغییر زاویه محور دوران دستگاه هم احساس شود. انجام این تغییرات در دستگاه نیازمند انتقال قدرت است. این انتقال قدرت توسط گیربکس صنعتی انجام میشود. گیربکس صنعتی با تغییر سرعت گشتاور خروجی دستگاه را تغییر میدهد.
انواع گیربکس صنعتی
آشنایی با انواع گیربکس صنعتی و کاربرد آن ها گیربکسهای صنعتی وسیله ای است که عمدتا برای انتقال قدرت یا سرعت بین یک تولید کننده نیرو (الکتروموتور یا هر محرک دیگر) و یک مصرف کننده قرار میگیرد.
گیربکس صنعتی انواع مختلفی دارد که در ادامه به آنها میپردازیم :
گیربکس های حلزونی
گیربکس حلزونی که به گیربکس ورم یا مکعبی نیز معروف است برای کارهای سنگین استفاده میشود. گیربکس صنعتی حلزونی، گیربکسهای دو دنده است که از دو قسمت ماردون و چرخدنده درگیر تشکیل شده است. این نوع گیربکسها به دسته های مختلفی چون ورودی فلنچ و خروجی فلنچ و دو سر فلنچ و... تقسیم میشوند. جنس ماردون از فولاد و چرخدنده نیز از برنز است. جنس پوسته محصور کننده گیربکس، آلومینیوم است. آلومینیوم موجود در پوسته گیربکس از ارتعاشات جلوگیری میکند. گیربکس حلزونی نصب آسانی دارد. این گیربکس به صورت عمودی نصب میشود، بسته به خروجی در دو نوع شافتدار و غیر شافتدار تقسیمبندی میشود. از این گیربکس صنعتی در آسانسور استفاده میشود.
گیربکسهای شافت مستقیم یا هلیکال
نوع دیگری از گیربکس صنعتی، گیربکس شافت مستقیم یا Bevel Helical است. گیربکس هلیکال هماهنگ با کاربرد و مقدار انتقال دور، به صورت چند محوره تولید میشود این امکان وجود دارد که گیربکس به صورت دو چرخدنده عمود برهم نیز ساخته شود. چرخ دنده به کاررفته در این گیربکس از نوع هلیکال مارپیچ است. داخل پوسته این گیربکس تعدادی زوجدنده و در دو طرف محور چرخدهنده یاتاقانهای غلتشی قرار گرفته است. خود به دو نوع پایه دار و فلنچ دار تقسیم میشوند.
گیربکس آویز
ساختار این نوع از گیربکس صنعتی شباهت به گیربکس هلیکال دارد. به این گیربکس گیر بکس پارالل نیز گفته میشود. گیربکس آویز، هشت مدل متفاوت امکان نصب دارد. در این نوع از گیربکس شافت ورودی و خروجی موازی یکدیگر هستند و محورهای موازی در گیربکس آویز امکان گشتاور بالا را فراهم آورده است. از این نوع گیربکس در میکسرها استفاده میشود.
گیربکسهای خورشیدی
با پیشرفت تکنولوژی، تحول در گیربکس صنعتی هم ایجاد شد. گیربکس خورشیدی یکی از جدیدترین گیربکسهای صنعتی در جهان است. دلیل اسمگذاری این گیربکس وجود دنده خورشیدی در گیربکس است. گیربکس خورشیدی از 4 قسمت اصلی دنده خورشیدی، حلقه دنده، دنده اقماری و نگهدارنده اقماری گیربکس دور متغیر تشکیل شده است. با گیربکس خورشیدی انتقال بیشترین گشتاور در کمترین حجم ممکن شده است. این نوع گیربکسها عمدتا در دورهای بالا با راندمان بالا مورد استفاده قرار میگیرد.
گیربکس های دور متغیر
گیربکس صنعتی دور متغیر بهدلیل قابلیت تغییر دور خروجی از الکتروموتور به این اسم نامیده میشود. گاه این تغییر دور جهت کاهشی و گاه افزایشی است. گیربکس دور متغیر به سه دسته تقسیم میشود. • گیربکس دور متغیر دسته پولی • گیربکس دور متغیر واریاتور • گیربکس دور متغیر هیدرولیکی این گیربکسها که با روی کار آمدن درایو یا همان اینورتر دیگر جایگاه خود را از دست داده ولی به صورت کلی با تغییر سایز چرخ دندهها سرعت و گشتاور خروجی را میتوان تا حدودی تغییر داد. این نوع گیربکس بیشتر در صنایع نساجی استفاده میشود.
گیربکسهای ترکیبی یا مرکب
زمانی که دو گیربکس در یک خط انتقال نیرو در کنار هم قرار گیرند، گیربکس ترکیبی بهدست میآید. این گیربکس صنعتی در صنایعی استفاده میشود که راندمان در اولویت نیست. گیربکس صنعتی معمولاً از ترکیب دو گیربکس حلزونی تشکیل میشود. این گیربکس خاصیت برگشتپذیری دارد که میتوان با اضافه کردن یک بازدارنده، برگشت پذیری را خنثی کرد. این نوع دستگاهها عمدتا برای دور خروجی بسیار پایین مورد استفاده قرار میگیرند و به دلیل اینکه یک گیربکس به تنهایی قادر به انجام این کار نیست و اساس کار آنها به این صورت است که از قرار دادن دو یا چند گیربکس پشت سر هم و اتصال آنها به یکدیگر این امکان را ایجاد میکند که نسبت تبدیل بالا رود و دور خروجی کاهش و گشتاور بالا رود. در گیربکسهای مرکب ضریب نسبت تبدیلهای هر گیربکس در یکدیگر باعث افزایش نسبت تبدیل و کاهش دور میشود.به عنوان مثال هنگامی که میخواهیم 1.5 دور در دقیقه خروجی داشته باشیم و الکترو موتور ما 1500 دور در دقیقه میباشد.از دو گیربکس با نسبت تبدیل 1 به 50 و یک گیربکس با نسبت تبدیل 1 به 20 استفاده میکنیم.
دستهبندی کلی گیربکسها
گیربکسها به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
گیربکس صنعتی کاهنده
گیربکسی است که بین مولد نیرو و محرک قرار میگیرد. هدف از این گیربکس هماهنگ کردن ویژگیهای محور ورودی و خروجی یک مکانیزم است. منظور از ویژگی چرخش و سرعت دستگاه است. این نوع از گیربکس صنعتی با کاهش سرعت گشتاور را بالا میبرد. گیربکس کاهنده راندمان بالایی دارد. ابعاد کوچک این گیربکس باعث میشود نصب آن هم به آسانی انجام شود.
گیربکس صنعتی افزاینده
برعکس گیربکس کاهنده برای افزایش سرعت نیاز است گشتاور کاهش پیدا کند. نحوه قرارگیری چرخدندهها در این گیربکس از بزرگ به کوچک است. اولین چرخدنده در این گیربکس تعداد بیشتری نسبت به چرخدنده بعدی خود دارد. گیربکس افزاینده لقی پایینتر و صدای کمتر نسبت به گیربکس افزاینده دارد. از این گیربکس در صنایع بالادستی، پتروشیمیها و توربینهای آبی استفاده میشود.
اجزاء یک گیربکس صنعتی
گیربکس صنعتی از اجزای مختلف ترکیب شده است این اجزاء عبارتند از:
پوسته گیربکس
بیرونیترین قسمت یک گیربکس، پوسته است. این قسمت محافظت از چرخدندهها، شفت و بلبرینگها را بهعهده دارد. اجزای گیربکس در زمان حرکت نیروی ارتعاشی تولید میکنند. پوسته این نیروها را جذب میکند. پوسته گیربکس از چدن ریختهگری ساخته میشود؛ اما اگر تنش وارده به پوسته زیاد است جنس این پوسته از فولاد انتخاب میشود. البته استثناء نیز وجود دارد و بهطور مثال پوسته در گیربکس حلزونی از جنس آلومینیومی است. پوسته گیربکس صنعتی دو تکه ساخته میشود. اگر اندازه گیربکس بزرگتر از حد معمول است، گیربکس را چندتکه میسازند. گیربکس در زمان اتصال پوستهها باید به خوبی ماشینکاری شود. پوستههای چندتکه باید جوشکاری شود.
چرخ دنده گیربکس
انتقال حرکت در گیربکس نیاز به چرخدنده دارد. علاوهبر انتقال حرکت، تغییر سرعت نیز توسط چرخ دنده استفاده میشود. در گیربکس صنعتی از انواع چرخ دنده استفاده میشود. بسته به نوع گیربکس از چرخ دندههای متفاوت استفاده میشود.
چرخ دنده ساده
دندانه های صاف و قرار گرفتن روی محور موازی از خصوصیات چرخدنده ساده است. سوار شدن این چرخدنده روی محور ایجاد سروصدا میکند. این مدل در گیربکس خورشیدی استفاده میشود. چرخدنده ساده با محور حرکت زاویه مورب ندارد، برای همین در صورت استفاده از مدل ساده نیروی محوری ایجاد نمیشود.
چرخ دنده مارپیچ
به این چرخدنده هلیکال نیز گفته میشود شیار روی چرخدنده مورب است. از این چرخدندهها در محورهای موازی استفاده میشود. به دلیل زاویه شیار چرخدندهها حرکت آنها روی هم بدون صدا خواهد بود. این چرخدنده توان بالاتری را نسبت به نمونههای ساده انتقال میدهد.
چرخدنده مخروطی
در گیربکس صنعتی که نیاز به تغییر حرکت است از چرخدنده مخروطی استفاده شده و در سه مدل مختلف تولید میشود.
راست دندانه
این نوع از چرخدندهها همدیگر را روی یک محور قطع میکنند.
هیپوئید
چرخدندهها در یک صفحه قرار نمیگیرند و همدیگر را قطع نمیکنند.
مارپیچ
چرخدندهها با یکدیگر روی یک صفحه قرار میگیرند و با یکدیگر زاویه مورب دارد.
چرخدنده حلزونی
این چرخدنده که در گیربکس صنعتی حلزونی استفاده میشود زمانی کاربرد دارد که دنده کاهشی بزرگ است.
چرخ دنده خورشیدی
به سه دنده سیارهای، خورشیدی. حلقهای در گیربکس صنعتی چرخدنده خورشیدی میگویند.
در تصویر زیر اجزای گیربکس خورشیدی را مشاهده کنید.
فرمول محاسبه سرعت چرخش چرخ دنده
چرخ دنده ها به صورت های مختلفی تقسیم و محاسبه می شوند که در ادامه به فرمول چرخ دنده ها اشاره خواهیم کرد.
تعداد دندانه های چرخ دنده اول (ورودی) = سرعت چرخش چرخ دنده دوم (خروجی)
تعداد دندانه های چرخ دنده دوم (خروجی) = سرعت چرخش چرخ دنده اول (ورودی)
شافت
انتقال دهنده نیرو از موتور یا الکتروموتور به دیگر اجزای ماشین شافت گفته میشود. گیربکس صنعتی از دو شافت ورودی و شافت خروجی تشکیل شده است. شافت ورودی حرکت را از الکتروموتور به گیربکس وارد میکند در گیربکس، نیرو بعد از تاثیرپذیری از حرکت چرخدندهها به شافت خروجی وارد شده و شافت خروجی نیروی جدید را به اجزای دستگاه وارد میکند. جنس شفت در گیربکس صنعتی از فولاد است.
یاتاقان
یاتاقان یا بلبرینگ در دو سمت شافت قرار داده شده است. به شافت در زمان چرخش و انتقال حرکت دو نیروی شعاعی و محوری وارد میشود. یاتاقان به دور شفت قرار گرفته و این نیروها را به خود جذب میکند. نیروی شعاعی نیروی عمودی به محور شفت است و نیروی محوری نیرویی که در جهتی خاص یکطرفه یا دو طرفه به شفت وارد میشود.
درپوش روغن
درپوش روغن پوششی است که از ریخته شدن روغن از داخل به خارج موتور جلوگیری می کند همچنین پوشش آن باعث شده که گرد غبار وارد مخزن آن نشود جنس درپوش معمولا فلزی یا پلاستیکی است. اگر این پوشش به هر دلیلی دچار آسیب شود مشکلاتی برای موتور ایجاد میگردد.
نشت بند یا کاسه نمد
کاسهنمد، نشتبند یا درزگیر قطعهای در گیربکس صنعتی است که از ورود گرد و غبار به یاتاقانها جلوگیری میکند. نشتبند در گیربکس صنعتی از نوع نشتبند متحرک است. نشتبند تماسی و فاصلهای در گیربکس صنعتی استفاده میشود.
کار گشتاور چیست؟
برای مثال یک پمپ را از موتور جدا کرده اید و قصد دارید تا شفت موتور را با دست بچرخانید.
تا زمانی که موتور داخل آب نباشد شما می توانید تا به سادگی شفت را با دست بچرخوانید.
بنابراین دست شما قادر است تا گشتاور لازم را ایجاد کند و باعث چرخش آن شود.
حال بیایید تا فرض کنیم که شما پمپ را داخل آب قرار داده اید و می خواهید شفت را بچرخوانید.
در این حالت احتمالا شما نمی توانید پمپ را بچرخوانید و یا ممکن است به سختی این کار را انجام دهید.
پس شما در این شرایط نمی توانید گشتاور لازم برای چرخش را ایجاد کنید.
گشتاور چیست؟
گشتاور نیرو یا نیروی چرخشی عاملی است که باعث دَوَران یا چرخش جسم میشود. همان گونه که نیرو باعث حرکت جسم میشود.
همانطور که نیرو موجب میشود تا جسمی در حرکت خطی شتاب بگیرد. گشتاور یک کمیت بوده و جهت آن نسبت به جهت نیروی محور بستگی دارد.
یکی از مهمترین پارامتر در موتورهای الکتریکی سه فاز گشتاور آن است.
گاهی اوقات ممکن است که این پارامتر بر روی (پلاک موتور) درج شود البته این موضوع ثابت نیست.
اگر عبارت (Torque) یا گشتاور را بر روی پلاک الکتروموتور ملاحظه نکردید با استفاده از فرمول زیر می توانید گشتاور موتور را محاسبه نمایید.
فرمول محاسبه گشتاورر ( دور کیلووات 9550 KW ) عدد 9550 را در مقدار کیلووات ضرب کرده و سپس عدد به دست آمده را تقسیم بر دور موتور نمایید.
9550 * 30 / 1420 = 200
کاربرد گیربکس صنعتی
کار گیربکس صنعتی تغییر گشتاور و تغییر سرعت است. همانگونه که اشاره شد گیربکس صنعتی در مدلهای مختلفی ساخته میشود که بسته به عملکرد نهایی از گیربکس متفاوتی استفاده میشود.
گیربکس خورشیدی
در ساختمانسازی، حمل و نقل، ژنراتورهای بادی و صنایع غذایی استفاده میشود.
گیربکس حلزونی کاهنده
در کودسازی و مواد معدنی استفاده میشود.
گیربکس حلزونی افزایشی
در پلاستیکسازی (اکستروژن پلاستیک) کاربرد دارد.
هلیکال مخروطی مورب
در صنایع سنگین مثل صنایع فولاد کاربرد دارد.
نحوه انتخاب گیربکس صنعتی
در زمان خرید گیربکس صنعتی باید به موارد زیر توجه داشت:
نوع محرک ورودی
اینکه به گیربکس صنعتی از الکتروموتور یا از سیلندر و پیستون حرکت وارد میشود، انتخاب گیربکس صنعتی تفاوت خواهد کرد. زیرا شوک ورودی از سیلندر پیستون و الکتروموتور متفاوت است.
توان نامی
منظور از توان نامی، توان ورودی به گیربکس است. عدهای به اشتباه توان گیربکس را اعلام میکنند، حال آنکه باید توان ورودی از محرک را درنظر گرفت.
دور ورودی به گیربکس
در زمان خرید گیربکس صنعتی باید به دور ورودی گیربکس توجه کرد. کاهش دور ورودی در زمان استفاده از دستگاه سبب کاهش ضریب اطمینان میشود.
نسبت تبدیل
حاصل تقسیم توان ورودی به خروجی نسبت تبدیل نام دارد. نسبت تبدیل در گیربکسها به دو نوع حقیقی و اسمی بیان میشود. در هنگام خرید گیربکس صنعتی به این نکته توجه شود که توان حقیقی دستگاه کمی کمتر از توان اسمی دستگاه است. هرچند سازندگان تلاش میکنند گیربکسی با توان اسمی و حقیقی یکسان تولید کنند؛ اما معمولا بین توان اسمی و حقیقی 3± تغییر وجود دارد.
شافت ورودی و خروجی گیربکس
انتقال قدرت از موتور به چرخ ها توسط سیستم های مختلفی صورت میگیرد که شفت باعث ارتباط آن ها می شود.
شافتی که اصولا با سرعت بیشتر در حال چرخش است و گشتاور ورودی به گیربکس صنعتی را تامین میکند.
شفت ورودی یا (محور) می تواند متحرک یا ثابت باشد در صورت ثابت بودن میتواند تنها نقش تکیه گاه برخی اجزای بزرگتر را داشته و برای نگه داشتن (2 یا 3) سیستم در کنار و در ارتباط با یکدیگر به کار برود.
معمولا این قطعا چند تکه ساخته شده که تحمل فشار وارده از تنش های ناشی از انتقال قدرت را داشته باشد.
میتوان شفت را بخشی از سیستم انتقال قدرت دانست که نیروی چرخشی موتور را به اجزای مختلف منتقل میکند.
به شافتی که اصولا سرعت چرخش کمتری دارد و وظیفه انتقال قدرت را به عهده میگیرد.
نسبت تبدیل گیربکس
فرض کنید درون گیربکس، سه چرخ دنده بین شافت ورودی و شافت خروجی وجود داشته باشد. نسبت تبدیل چرخ دنده اول به دوم (1 به 6) و نسبت چرخدنده دوم به سوم 1 به 3 باشد.
در این صورت نسبت تبدیل کل گیربکس 1 به 18 خواهد بود. در این شرایط اگر بخواهیم شافت خروجی 1 دور بزند، شافت ورودی باید 18 دور زده باشد.
عوامل تاثیر گذار در انتخاب یک جعبه دنده ,موتور گیربکس (الکترو گیربکس)
- نوع ماشینی که گیربکس برای آن انتخاب شده است.
- آرایش محور ها
- مقدار بار شعاعی و یا پیشران و علل آن.
- دمای محیط: در هر دستگاه مقداری از انرژی مکانیکی یا جنبشی به انرژی گرمایی تبدیل میشود.از اینرو در گیربکس صنعتی سیستم روغنکاری استفاده میشود که دمای محیط داخلی گیربکس را کاهش دهد؛ اما زمانی که گیربکس در یک محیط گرم وجود دارد یا در محیطی که دما زیر صفر است کار میکند توجه به دما بسیار مهم است، زیرا دمای محیط موجب ترک خوردن قطعات یا گرمشدن بیش از حد روغن و تمام شدن زودتر روغن میشود. به همین دلیل توجه به دمای محیط بسیار اساسی است.
- شرایط محیط ( گرد و خاکی بودن ، رطوبتی بودن ، یخ زدگی ، استوایی و . . .)
- موتور محرک ( نوع و مشخصات )
- نوع انتقال بین موتور جعبه دنده ( مستقیم ، از طریق کوپلینگ کلاچ ، واریاتور)
خرید گیربکس صنعتی با بهترین قیمت و کیفیت عالی
آبادیزل شرکت مهندسی یکی از بزرگترین تأمینکنندگان محصولات صنعتی در بازار ایران است. این شرکت با پشتوانه حضور دهها ساله خود در بازار، توانسته است اعتماد مشتریان را به خود جلب کند. حضور مهندسین جوان ایرانی در آبادیزل باعث شده است تا مراجعهکنندگان بتوانند از باکیفیتترین محصولات صنعتی استفاده کنند.
شرکت آبادیزل با ارائه بهترین گیربکسهای صنعتی که کیفیت آن توسط مهندسین جوان و کارشناسان فروش با تجربه تائید شده است، مهر تضمین بر محصولات خود زده است. آبادیزل تلاش میکند بهترین اجناس با کیفیت مناسب و قیمت واقعی بهدست مصرفکننده برساند.
لیست گیربکس های عرضه شده توسط شرکت مهندسی آبا دیزل
- ایلماز
- شاکرین صنعت سپاهان
- گیربکس پویا
- پشتیبان صنعت
- گیربکس حلزونی چینی cew
برندهای گیربکس های صنعتی
شرکت بازرگانی مهندسی آبادیزل یک شرکت پویا و فعال جهت تامین و توزیع انواع گیربکسهای صنعتی ایرانی از قبیل شاکرین، پویا گیربکس، صنعت سپاهان و سهند و پشتیبان صنعت و پولادین پارت و پارس گرجی سهند دور و واردات و توزیع انواع گیربکس های خارجی از قبیل ایلماز و موتواریو و فلندر وsew وcew میباشد.
خرید گیربکس صنعتی از آبادیزل
اغلب همه ی ما به دنبال با کیفیت ترین نوع گیربکس و مناسب بودن قیمت آن هستیم.
شاید برای شما سوالاتی به وجود آمده باشد یا اطلاعات کافی برای خرید گیربکس یا قطعات دیگر آن را نداشته باشید.
ما در این مقاله یک تحلیل جامع که شامل آشنایی با انواع گیربکس صنعتی و کاربرد آن ها پرداخته ایم.
امیدوارم که این مقاله مورد پسند و استفاده شما عزیزان قرار گرفته باشه شما می توانید برای خرید یا اطلاعات بیشتر با
کارشناسان ما که تجربه بالایی در این زمینه دارند مشورت کنید. تا از بهترین و مناسب ترین نوع گیربکس بهره مند شوید.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید