ساخت تابلو برق | خرید تابلو برق

طراحی و ساخت انواع تابلو برق

تابلو برق یکی از تجهیزات لازم در هر کارخانه، مجتمع ساختمانی و حتی ساختمان‌های کوچک است. برق همان قدر که مفید است رویارویی بدون محافظت با آن خطرآفرین و حادثه ‌ساز است. رها کردن سیم و کابل‌های برق بسیار خطرناک است، برای همین طراحان و متخصصین ساختمانی به این فکر افتادند که محفظه‌ای درست کرده و کلیه سیم و کابل‌های برق ورودی را در این محفظه جمع کنند.

امروزه ساخت و طراحی تابلو برق امری تخصصی و فرایندی پیچیده دارد. بعضی از شرکت‌های خدماتی ساخت تابلو برق را انجام می‌دهند؛ اما نکته‌ای که نباید فراموش کرد وجود قوانین و مقررات استانداردی است که در همه دنیا برای طراحی تابلو برق باید رعایت شود. لذا طراحی و ساخت تابلو برق تنها توسط شرکت‌هایی مجاز است که رعایت اصول استاندارد را انجام می‌دهند.

تابلو برق چیست؟

تابلو برق جعبه یا محفظه‌ای است که کلیه کنترلرهای الکتریکی، فیوز، نمایشگرهای الکتریکی و حتی کنتور درون آن نصب می‌شود. این محفظه در زمان نصب، گاه به شکل توکار و گاه به شکل ایستاده ساخته و در مکانی خاص قرار داده می‌شود.

کاربرد تابلو برق چیست؟

بسته به مکانی که تابلو برق از آن استفاده می‌شود کاربرد تابلو برق نیز متفاوت است.

کاربرد خانگی: ساخت تابلو برق خانگی به ‌منظور جانمایی کنتور و فیوزهای برق است تا در مواقع لزوم بتوان برق یک قسمت از ساختمان را قطع و وصل کرد. تابلو برق خانگی در موارد زیر تقسیم ‌بندی می‌شود.
- تابلو برق واحد
- تابلو برق عمومی
- تابلوی کنتور
کاربرد صنعتی: این نوع تابلو برق که سوئیچ‌های اضطراری، کنترلر جریان و نمایشگرهای ولتاژ در آن قرار دارد، جهت توزیع قدرت برق از آن استفاده می‌شود.

دسته ‌بندی و انواع تابلو برق

ساخت تابلو برق بر اساس معیارهای متفاوتی انجام می‌شود که در زمان طراحی این معیارها مورد توجه قرار می‌گیرد. این‌ که کار تابلو برق چیست و چه معیاری برای استفاده از آن وجود دارد، گروه ‌بندی تابلو برق بر اساس آن انجام می‌شود. ‎

تابلو برق از لحاظ شکل طراحی

شکل تابلو برق باعث تفاوت در ساخت این تجهیزات الکترونیکی می‌شود. به طور کل سه مدل تابلو برق در ساخت تابلو برق داریم که عبارت است از:

تابلو برق Metal Enclosed

در این مدل از تابل وبرق تمام تجهیزات الکتریکی (دستگاه‌های سوئیچینگ) در یک محفظه قرار می‌گیرد. برای اتصال این تجهیزات از کابل استفاده می‌شود. از جمله عیب‌های این نوع تابلو باید به عدم جداسازی اجزا و تجهیزات درونی از یکدیگر اشاره کرد. چنین عیبی موجب می‌شود تا در صورت هر نوع اشکال فنی تمام تجهیزات از مدار خارج شود.

تابلو برق Metal Clad

این نوع از تابلو برق یکی از زیر مجموعه‌های Metal Enclosed است. در این نوع از تابلو برق تجهیزات الکتریکی توسط قطعه‌های فلزی از یکدیگر جدا می‌شوند. از محاسن این تابلو برق قطع نشدن کل مدار در صورت خرابی یکی از تجهیزات است.

تابلو برق Compartment Type

این نوع از تابلو برق یکی دیگر از زیر شاخه‌های Metal Enclosed است که در آن تجهیزات از یکدیگر جدا نشده‌اند و به دو مدل indoor و outdoor دیده می‌شود.

تابلو برق از لحاظ سطح ولتاژ

یکی دیگر از موارد در طراحی تابلو برق سطح ولتاژ است، تابلو برق‌ها از نظر سطح ولتاژ به سه گروه مختلف تقسیم‌بندی می‌شود.

تابلو برق فشار ضعیف: محدوده ولتاژ جریان یافته در تابلو برق در حد 1000 ولت است.
تابلو برق فشار متوسط: حد ولتاژ در این تابلو برق بین 1000 تا 36000 ولت است.
تابلو برق فشارقوی: ولتاژ جریان یافته در این تابلو برق بیش از 36000 ولت است.

تابلو برق از لحاظ ایستایی

طراحی تابلو برق از لحاظ ایستایی به دو شکل زیر انجام می‌شود.

تابلوی ایستاده Free Standing: این نوع از تابلو برق برای حفظ ایستایی نیاز به نگهدارنده یا سازه دیگر ندارد.
تابلو برق دیواری Wall Mounted: تابلوهایی است که روی دیوار جانمایی می‌شود. این نوع از تابلو برق اگر روی سطح دیوار نصب شود Surface Mounted و اگر داخل دیوار نصب شود Flush Mounted گفته می‌شود.

تابلو برق از لحاظ محل نصب

این نوع تابلو برق بسته به آنکه در محیط داخل یا فضای بیرون نصب شود گروه ‌بندی می‌شود.

تابلوبرق indoor: در فضای سرپوشیده نصب می‌شود.
تابلوبرق outdoor: در فضای باز نصب می‌شود که لازم است در برابر رطوبت و نفوذ آب عایق ‌بندی شود.

ساختار و اجزای تابلو برق

ساختار تابلو برق، از دو قسمت اسکلتی و اجزاء داخلی تشکیل می‌شود. اسکلت به دو صورت یکپارچه (که از خم ‌کاری فلزات مختلف مثل آلومینیوم و ورق‌های نازک فولادی به دست می‌آید) و مونتاژ شده تشکیل می‌شود. در مدل یکپارچه امکان جدا سازی تابلو برق وجود ندارد، اما در مدل مونتاژ شده می‌توان تابلو برق را به مکان‌های دیگر انتقال داد. بخش داخلی تابلو برق نیز شامل قسمت‌های زیر است:

کنتاکتور
بی‌متال
رله کنترل فاز
رله کنترل بار
رله زمانی
کلید سلکتوری
کلید غلتکی
آمپرمتر
وات‌متر
میکروسوئیچ
بوش باتون
ترانس جریان
بدنه

البته بسته به نوع تابلو برق این اجزاء حذف یا تجهیزات دیگری اضافه خواهد شد.

طراحی و ساخت تابلو برق

ساخت یک تابلو برق باید بر اساس اصول و رعایت استانداردهای خاص صورت بگیرد. مهم‌ترین قوانین در حال حاضر استاندارد IEE، IEC و ANSI است که طراحی و مونتاژ تابلو برق‌ها طبق رعایت ضوابط انجام می‌شود. در کشور ایران نیز از سوی مؤسسه استاندارد ایران برای ساخت هر مدل تابلو برقی ضوابط و مقررات خاص وضع شده است. مثلاً برای ساخت تابلو برق فشار ضعیف و متوسط استانداردهای مختلفی وجود دارد که باید مونتاژ تابلو برق بر اساس آن صورت بگیرد.

نحوه محاسبه ابعاد تابلو برق

هر تجهیزات برقی براثر جریان الکتریسیته گرما از خود تولید می‌کند. در تابلو برق‌های صنعتی این مقدار گرما به بیشترین حد خود می‌رسد که می‌تواند تأثیر منفی بر کارکرد تجهیزات داخلی گذاشته و قطع برق را ایجاد کند. لذا برای رفع این مشکل طراحی تابلو برق در ابعاد خاص و استاندارد شکل می‌گیرد. برای آگاهی از ابعاد تابلو برق از فرمول زیر استفاده می‌شود:

A=P/ (K*(Tmax-TAMB))

در فرمول فوق A مساحت اسکلت تابلو برق است.
P توان تلفاتی است که از تجهیزات گرما داخل کابین می‌شود.
TMAX حداکثر دمای داخل کابین
TAMB حداکثر دمای بیرون تابلو برق است. مؤلفه K نیز ضریب حرارتی است. با قراردادن اعداد در فرمول فوق می‌توان ابعاد تابلو برق را محاسبه کرد.

استاندارد چیدمان تابلو برق

جانمایی تجهیزات یکی از موارد بسیار مهم در ساخت تابلو برق است. برای این‌ کار چند مولفه باید در نظر گرفته شود.

نکات ایمنی: چیدمان کلیدها به‌خصوص کلیدهای قطع برق به ‌گونه‌ای است که در کوتاه‌ترین زمان بتوان برق را قطع کرد. شینه‌ها در مکان‌های قرار گیرند که کمتر احتمال برخورد پیش بیاید.
نکات فنی: ورود اجسام ریز به داخل تابلو برق کنترل شود تا قسمت‌های حساس مانند PLC دچار آسیب نشود. برای ایمنی بیشتر کاربر قرارگیری کابل‌ها به ‌گونه‌ای شکل بگیرد که کاربر با آنها تماس برقرار نکند.
صرفه‌ جویی در فضای تابلو: چیدمان مرتب و اصولی تجهیزات موجب فضای بیشتر تابلو برق خواهد شد.

راه اندازی تابلو برق

در راه اندازی انواع الکتروموتورها برای مصارف مختلف و راه اندازی دیزل ژنراتور وسیستمهای روشنایی و… از انواع تابلوهای راه اندازی استفاده می شود. وسایلی که در تابلو برق عمل راه اندازی را انجام عبارت است از کنتاکتورها،فیوزهای مینیاتوری ، کلید های اتوماتیک ، شاسی ها ،کلیدهای فرمان و … که در بخشهای بعد به طور مفصل توضیح داده می شود.

حفاظت

حفاظت اتصال کوتاه

برای جلوگیری از خطرات ناشی از اتصال کوتاه در دستگاهها و نیز حفاظت از خود دستگاه، از لوازم وتجهیزات حفاظتی مثل فیوزهای مینیاتوری ،کلیدهای کاردی و انواع فیوزهای تندکار استفاده می شود. این نوع اتصالی که به دلیل جریان لحظه ای بسیار بالا وتقریبا بین ۲۰ تا ۱۰۰۰ برابر جریان نامی دستگاه ممکن است صدمات شدیدی به دستگاه وارد کند.

حفاظت اضافه بار

در بعضی مواقع جریان مصرفی دستگاه،به خاطرنشتی از حد مجاز خود فراتر رفته که نسبت به مقدار و زمان افزایش ،به تجهیزات ودستگاهها آسیب می رساند.در تابلوهای برق برای جلوگیری از اضافه بار از کلیدهای اتوماتیک ،رله های حرارتی،بی متالهاو …. استفاده می شود.

حفاظت افت ولتاژ و توالی فاز

در برخی از دستگاهها افت ولتاژ باعث آسیب به دستگاه شده و همچنین توالی فاز نامناسب هم باعث کارکرد نادرست دستگاه شده که برای جلوگیری از افت ولتاژ وتوالی نادرست می بایست از یک سری تجهبزات حفاظتی مانند کنترل فاز،رگولاتور ولتاژ، کنترل کننده های ولتاژ و… استفاده کرد.

حفاظت دربرابر اشخاص

در بسیاری از مواقع که کار با تابلو توسط اپراتور انجام می شود، می بایست کل تابلو برق ودستگاه دارای کلید محافظ جان باشد. محافظ جان به نحوی عمل می کند که به محض اتصالی عمل کرده ومدار را قطع می کند.

کنترل

برای سهولت کار توسط کاربر به منظور استفاده از ماشینهای الکتریکی از مدارها واجزاءهای کنترلی در تابلوهای برق استفاده می شود.

انتخاب و خرید تابلو برق

در زمان خرید تابلو برق به نکات زیر توجه کنید:

جنس متریال
دمای محیط
نحوه نصب
اندازه تابلو
تطابق ‌پذیری تابلو برق با مکانی که قرار است نصب شود.

برای راهنمایی بیشتر و خرید تابلو برق استاندارد با کارشناسان آبادیزل تماس بگیرید.

قیمت تابلو برق

مشخص شد که تابلو برق یک ابزار قابل ساخت و مونتاژکاری است، لذا تفات تجهیزات موجب تفاوت قیمت خواهد شد. کارشناسان آبادیزل بزرگ‌ترین فروشگاه اینترنتی تجهیزات الکتریکی، ژنراتور و صنایع وابسته در تمام روز پاسخگوی شما برای اعلام قیمت و توضیحات کارشناسی هستند.

ترتیب چیدمان (کلید حرارتی-کنتاکتور-ترمینال)

جریان فیوز	جریان بی متال	جریان کناکتور	ولتاژ 415-440v	ولتاژ 415-440v	ولتاژ 380V	ولتاژ 380V	ولتاژ 220-240v	ولتاژ 220-240v
A	A	A	HP	KW	HP	KW	HP	KW
2	1-1/6	9			0/5	0/37
2-4	1/6-2/5	9			0/75	0/55	0/5	0/37
2-4	1/6-2/5	9	1	0/75	1	0/75
4-6	2/5-4	9	1/5	1/1	1	1/1	0/75	0/55
4-6	2/5-4	9	2	1/5	2	1/5	1	0/75
6-8	4-6	9	3	2/2	3	2/2	1/5	1/1
8-12	4-6	9	4	3	4	3	2	1/5
8-12	5/5-8	9		5	3/7
10-12	7-10	16			5/5	4	3	2/2
12-16	10-13	16	7/5	5/5	7/5	5/5	4	3
16-20	13-15	16	10	7/5	10	7/5	5/5	4
16-20	13-18	16	12/5	9
20-25	18-25	25			13/5	10	7/5	5/5
25	18-25	25	15	11	15	11		10
32-40	23-32	40	20	15	20	15	10	7/5
40	30-40	40	25	18/5	25	18/5	13/5	10
40	30-40	40	30	22			15	10
50-63	38-50	63	32	25	30	22
63	48-57	63	40	30			20	15
63	48-57	63	45	33	40	30	25	18/5
63	57-66	63	50	37
80	66-80	80	60	45	50	37	30	22
100	75-105	125	70	50	60	45
125	95-125	125	80	59	75	55	40	20
125	95-125	152	90	65
160	120-160	200	100	75	100	75	50	37
160	12-160	200					60	45
200	150-200	200	125	90	125	90	75	55
250	160-250	260	150	110	150	110
250	160-250	260	175	132
250	200-315	260	200	150	175	132	100	75
315	250-400	450	225	165	220	160	125	90
400	250-400	450	250	185			150	110
400	315-500	450	300	220	270	200
500	315-500	450	350	250	300	220	175	132
630	400-630	630	400	290	350	250	220	160
630	500-800	630			430	315

جدول تعیین فیوز وکابل موتورهای سه فاز (تک ضرب)

راه اندازی مستقیم کابل مسی mm2	راه اندازی مستقیم فیوز	شدت جریان در شبکه 380 ولتی	قدرت الکتروموتور بر حسب اسب بخار H-P	قدرت الکتروموتور بر حسب کیلو وات kw
1/5 1/5 1/5	2 2 2	0/75 0/85 1/25	0/25 0/35 0/55	0/18 0/25 0/37
1/5 1/5 1/5	4 4 4	1/75 2/2 2/8	0/75 1 1/5	0/55 0/75 1/1
1/5 1/5 1/5	6 10 10	3/75 5/2 6/8	2 3 4	1/5 2/2 3
1/5 1/5 2/5	16 20 25	16 20 25 8/6 11/5 15	5/4 7/5 10	4 5/5 7/5
4 6 10	36 50 63	22/5 30 36	15 20 25	11 15 18/5
10 16 25	63 80 100	42 57 71	30 40 50	22 30 37
35 35 70	125 125 200	86 103 140	60 75 100	45 55 75
70 95 120	224 250 300	168 206 247	120 150 175	90 110 132
150 240 ---	335 425 ---	295 372 425	215 266 335	160 200 250

نحوه‌ی چیدمان و محاسبه‌ی ابعاد تابلو:

جریان فیوز	جریان بی متال	جریان کنتاکتور	ولتاژ 415-4450V	ولتاژ 415-4450V	ولتاژ 378V	ولتاژ 378V	ولتاژ 220-240V	ولتاژ 220-240V
A	A	A	HP	KW	HP	KW	HP	KW
16	7-10	12	10	8/5	10	7/5	5/5	4
20	7-10	12	12/5	9
20	10-13	12			13/5	10	7/5	5/5
25	13-18	16	15	11	15	11
32	13-18	16	20	15	20	15	10	7/5
40	18-25	25	25	18/5	25	18/5	13/5	10
40	18-25					15	11
50	18-25	25	30	22
50-63	23-32	40			30	22
63	23-32	40	35	25			20	15
63	30-40	40	40	30	40	30	25	18/5
80	30-40	40	45	33
80	30-40	40	50	37
80	38-50	63			50	37	30	22
100	38-50	63	60	45
100	48-57	63	70	50	60	45
125	57-66	63	80	58	75	55	40	30
125	60-80	80	90	65			50	37
160	75-105	125	100	75	100	75	60	45
200	75-105	125	125	90
200	95-125	125			125	95	75	55

تابلوی کنترل (plc)

جاسازی PLC ، مینیاتوری، کنتاکتور و رله سلول ایستاده

تابلو توزیع

جاسازی کلید گردان وفیوز در تابلو

سلول ایستاده زیتال 200*80*80

سلول نیمه ایستاده بارانی

30*80*120

شمش دوبل II	شمش تک I	وزن Kg/m	سطح مقطع مفید mm2	ابعاد mm
300A	170A	0.396	44.5	3*15
380A	220A	0.529	59.5	3*20
500A	295A	0.882	99.1	5*20
600A	350A	1.11	124	5*25
700A	400A	1.33	149	5*30
1150A	625A	2.66	298	10*30
900A	520A	1.77	199	5*40
1350A	760A	3.55	399	10*40
1100A	630A	2.22	249	5*50
1600A	920A	4.44	499	10*50
1250A	760A	2.66	299	5*60
1900A	1060A	5.33	599	10*60
1700A	970A	3.55	399	5*80
2300A	1380A	7.11	799	10*80
2800A	1700A	8.89	999	10*100
3100A	2000A	10.7	1200	10*120

جدول 31-1:ضریب عملی بر حسب عایق (a)

کاربرد عایق	ضریب عملی
بین فاز و زمین	0.1
بین فازها	3√
بین کنتاکتهاي باز یک کلید قدرت	0.1

جدول 31-1:کمترین فاصله خزشی بر حسب آلودکی هوا(Lf)

درجه آلودگی	کمترین فاصله خزشی نامی mm/kv	فاصله خزشی (آرك)
سبک	16	≤3.5
متوسط	20	≤3.5
سنگین	25	≤ 4
نیمه سنگین	31	≤ 4

نوع وسیله	حروف شناسایی	نوع وسیله	حروف شناسایی	نوع وسیله	حروف شناسایی
وسایل اندازه گیري	P	خازن	C	موتور	M
کلید نیرو	Q	فیوز	F	ژنراتور	G
کلید فرمان	S	هشداردهنده	H	گرمایش	E
ترمینال	X	کنتاکتور	K	ولتگردان	T

گروه 3 آلومینیوم	گروه 3 مس	گروه 2 آلومینیوم	گروه 2 مس	گروه 1 آلومینیوم	گروه 1 مس	سطح مقطع mm2
-- -- --	16 20 25	-- -- --	13 16 20	-- -- -- -- 12 16	0/75 1 1/5	0/75 1 1/5
27 35 5	34 45 87	21 29 37	27 36 47	16 21 27	21 27 35	2/5 4 6
61 82 107	78 104 137	51 68 90	65 87 115	38 51 69	48 65 88	10 16 25
132 165 205	168 210 260	112 140 173	143 178 220	86 110 --	110 140 175	35 50 70
245 285 330	310 365 415	210 245 280	265 310 355	-- -- --	210 250 --	95 120 150
375 440 510	475 560 645	320 380 534	405 480 555	-- -- --	-- -- --	185 240 300
605 690	770 880	-- --	-- --	-- --	-- --	400 500

نصب کلید فیوزهای 160 آمپر به صورت عمودی (جهت سادگی نصب و کارایی)

نمونه‌ای از شینه کشی تابلو توزیع