علت کم و زیاد شدن ولتاژ موتور برق

پیدا کردن علت کم و زیاد شدن ولتاژ موتور برق تک فاز و سه فاز مهم ترین کاری است که برای حفظ کارایی و طول عمر دستگاه تان باید انجام دهید. نوسان ولتاژ از مواردی است که ممکن است در طول استفاده از دستگاه با آن رو به رو شوید. دلایلی مثل خرابی رگلاتور و کاربراتور، گرفتگی فیلتر هوا، خرابی و گرفتگی فیلتر سوخت، مشکلات AVR، مشکلات سیم پیچ، مشکلات زغال و غیره می‌تواند علت افت و یا زیاد شدن ولتاژ موتور برق باشد. مشکلات AVR یا همان Voltage regulator از اصلی ترین دلایل نوسانات ولتاژ در دستگاه است.  نوسانات باعث افت عملکرد، استهلاک زودرس، کاهش بازدهی، آسیب به دستگاه، مشکلات راه اندازی و غیره می شود. افراد زیادی نوسانات را یکی از مشکلات موتور برق در نظر می گیرند در حالی که این موضوع با رعایت چند نکته ساده کاملا قابل حل است.

برای خرید بهترین مدل ها روی عکس زیر کلیک کنید.

مهم‌ترین دلایل کاهش و افزایش ولتاژ در موتورهای برق

علت نوسان موتور برق یا همان Voltage fluctuation می تواند به موارد مختلفی بستگی داشته باشد. دلایل زیادی وجود دارد که می تواند باعث کاهش یا افزایش ولتاژ در این دستگاه شود. باید مراقب این موضوع باشید زیرا می تواند به موتور برق تان آسیب بزند. اگر شما به دنبال علت نوسان برق در خانه هستید و این نوسان در زمان هایی که از موتور برق استفاده می کنید رخ می دهد، این قسمت را با دقت بخوانید. 

دلایل کاهش ولتاژ 

کاهش ولتاژ به دلایل مختلفی رخ می دهد. برخی از این دلایل از قرار زیر است.

بار بیش از اندازه: علت کم شدن ولتاژ موتور برق می تواند همین عامل باشد. اگر مصرف بیشتری از توان دستگاه داشته باشید ولتاژ کاهش می یابد.

کاهش سرعت موتور: اگر موتور احتراقی مشکل پیدا کند دور موتور هم کاهش می یابد و در نتیجه ولتاژ کم می شود.

مشکل در AVR: اگر AVR ضعیف بوده یا خراب شده باشد، افت ولتاژ خواهیم داشت زیرا ولتاژ خروجی نمی تواند به درستی تنظیم شود. رگولاتور قطعه ای است که از خازن (Capacitor) و برخی موارد دیگر ساخته شده و به تثبیت ولتاژ کمک زیادی می کند. خرابی رگولاتور موتور برق بنزینی یا هر نوع دیگری از این دستگاه موضوع مهمی است که باید به آن توجه کنید.

فرسودگی جاروبک ها: علت نوسان برق موتور برق یا همان Electric motor می تواند مشکل در این قسمت باشد. در صورتی که جاروبک ها کثیف باشد یا فرسوده شده باشد ولتاژ کاهش می یابد.

مشکل در تحریک سیم پیچ: در صورتی که جریان تحریک سیم پیچ دچار مشکل شده باشد ولتاژ کاهش می یابد.

مشکلات سیم کشی: علت افت ولتاژ موتور برق می تواند به سیم کشی مربوط باشد. اگر اتصالات دچار مشکل شده باشد یا سوکت ها معیوب باشند ولتاژ کم می شود.

دلایل افزایش ولتاژ

افزایش ولتاژ هم دلایل خاصی دارد که برخی از آنها از قرار زیر است.

خرابی AVR: اگر AVR به درستی کار نکند یا خطاهای زیادی داشته باشد احتمالا تحریک روتور زیاد می شود و در نتیجه ولتاژ هم افزایش پیدا می کند.  در صورتی که ولتاژ مرجع بیش از اندازه باشد خروجی از حد معمول بیشتر می شود.

کاهش بار: علت زیاد شدن ولتاژ موتور برق می تواند کاهش بار باشد. در صورتی که بار سنگین ناگهان قطع شود ولتاژ افزایش یافته، نمی تواند تخلیه شود و ممکن است سطح آن بالاتر هم برود.

افزایش دور موتور: در صورتی که دور موتور زیاد باشد ولتاژ افزایش پیدا می کند. تنظیم دور موتور موتور برق از اقدامات مهمی است که باید حواستان به آن باشد.

مشکلات سیستم تحریک: اگر جریان تحریک بیش از اندازه زیاد شود، ولتاژ خروجی بالا می رود.

 خوب است بدانید که یکی از دلایل کم و زیاد شدن ولتاژ این دستگاه‌ها می‌تواند ریپ زدن موتور برق باشد. این مورد می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در مقاله علت ریپ زدن موتور برق به آن به صورت کامل پرداخته شده است. 

همچنین عوامل دیگری هم وجود دارد که می تواند باعث کاهش یا افزایش ولتاژ موتور برق شود. گاهی به این دستگاه ها Alternator هم گفته می شود که دلیل آن قرارگیری موتور برق به عنوان زیر مجموعه ای از ژنراتورها است. در ادامه به توضیح دیگر دلایل نوسان ولتاژ در این دستگاه ها می پردازیم.

نقص فنی در نشانگر ولت متر

قبل از هر چیزی ابتدا نشانگر ولت متر بررسی شود که سالم باشد. بسیار اتفاق افتاده که ولت متر خراب شده و ولتاژ را به صورت نوسانی نشان می دهد. برای بررسی این موضوع می توان به وسیله مولتی متر یا همان اهم متر، اندازه گیری ولتاژ جریان خروجی را انجام داد. بعد از اندازه گیری ولتاژ اگر ولت متر هم دچار نوسان بود، مشخص می شود که اشکال مربوط به نشانگر ولت متر نیست. در غیر این صورت مشکل از ولت متر بوده و برای تعویض آن باید اقدام نمود.

اشکال در کاربراتور

برخی از مصرف کنندگان متاسفانه هیچ توجهی به نگهداری از دستگاه ندارند. یکی از رایج ترین این سهل انگاری ها تخلیه نکردن سوخت باقی مانده در مخزن و کاربراتور است. زمانی که می خواهید مدت زمان طولانی از موتور برق استفاده نکنید، حتما باید بررسی کنید تا سوخت داخل مخزن باقی نماند. اگر سوخت باقی مانده تخلیه نشود ممکن است باعث گرفتگی و مشکل در عملکرد دستگاه شود.

خرابی در کاربراتور می تواند مشکلاتی زیادی به وجود آورد، یکی از همین مشکلات می تواند علت کم و زیاد شدن ولتاژ موتور برق باشد.

مشکل و گرفتگی فیلتر هوا

فیلتر هوا، وظیفه جلوگیری از ورود گرد و غبار و تصفیه هوای دستگاه را بر عهده دارد. بعد از گذشت مدتی از کارکرد دستگاه بسته به محیط، فیلتر هوا دچار گرفتگی می شود. گرفتگی فیلتر هوا خود می تواند باعث خرابی و نوسان در ولتاژ موتور برق شود. بهتر است به صورت مرتب فیلتر هوا چک شده و شستشو داده شود.

خرابی فیلتر سوخت

آب، مواد خارجی و آلودگی ها ممکن است در زمان حمل و نقل، داخل انبار و یا هنگام استفاده وارد سوخت داخل باک شده و آن را آلوده کند. همچنین خود سوخت نیز دارای ناخالصی ها و مواد بسیار ریز میکروسکوپی است. معمولا به خاطر اندازه بسیار ریز این مواد ممکن است با چشم غیر مسلح قادر به دیدن آن نباشید.

ورود هرگونه ناخالصی و آلودگی می تواند به قطعات سوخت رسانی آسیب برساند و به مرور زمان باعث فرسایش این قطعات خواهد شد.  همچنین وجود آب هم باعث زنگ زدگی و فرسایش قطعات ظریف سیستم سوخت رسانی می شود. پس باید مراقب وارد شدن هرگونه مایعات و آلودگی به غیر از خود سوخت باشید و از آن جلوگیری کنید. بهتر است برای تعمیر و رفع مشکل از متخصص فنی نیز کمک بگیرید.

تولید جریان الکتریکی اضافی

وقتی میزان بار مصرفی بیش از توان تولیدی دستگاه باشد، جریان الکتریکی اضافی ایجاد می‌شود. این حالت باعث می‌شود که انجین نتواند به طور موثر انرژی مورد نیاز را تامین کند که در نهایت به کم شدن ولتاژ دستگاه منجر خواهد شد. چنین وضعیتی فشار اضافی بر روی سیستم وارد کرده و احتمال وقوع اضافه بار را افزایش می‌دهد.

تاثیر نوسانات ولتاژ بر عملکرد موتور برق

نوسانات مختلف تاثیر زیادی بر روی عملکرد دستگاه می گذارد. برخی از مهم ترین این تاثیرات را بررسی می کنیم.

استهلاک زودرس: وقتی ولتاژ دستگاه به شکلی نامعمول پایین بیاید موتور جریان بیشتری می کشد تا بتواند توان لازم را تامین کند. افزایش جریان گفته شده باعث می شود سیم پیچ ها بیش از اندازه گرم شود و عمر مفید دستگاه کاهش یابد.

افت عملکرد: وقتی ولتاژ تا حد نامناسبی پایین بیاید گشتاور موتور کاهش می یابد. این موضوع باعث می شود توان کافی به مصرف کننده ها نرسد و در نتیجه دستگاه ها نتوانند به خوبی کار کنند.

خاموشی های ناگهانی: در صورتی که نوسانات زیاد باشد سیستم های حفاظتی موتور ممکن است باعث خاموش شدن آن بشود تا از سوختن دستگاه جلوگیری کند. البته علت سوختن موتور برق می تواند به بسیاری موارد دیگر هم مربوط باشد.

کاهش بازدهی: اگر ولتاژ در سطح مناسبی قرار نداشته باشد میدان مغناطیسی روتور و استاتور دچار مشکل شده و در نتیجه راندمان کلی دستگاه پایین می آید.

آسیب به دستگاه ها: نوسانات مختلف می تواند به دستگاه های متصل به موتور برق آسیب بزند. در این میان ممکن است برخی از دستگاه های برقی گران قیمت دچار مشکل شوند.

لرزش و نویز اضافه: نوسانات زیاد ممکن است باعث لرزش های زیادی در دستگاه شده و همچنین نویز را افزایش دهد. این موضوع در نهایت می تواند حتی باعث خرابی موتور هم بشود.

مشکل در راه اندازی: اگر ولتاژ خیلی پایین باشد ممکن است موتور نتواند به درستی شروع به کار کند. همچنین احتمال دارد موتور در حالت راه اندازی باقی بماند که در این شرایط بیش از حد گرم شده و جریان زیادی هم مصرف می کند.

تاثیر دمای محیط بر ولتاژ موتور

دمای محیط به صورت مستقیم بر ولتاژ اثرگذار نیست اما این اتفاق به صورت غیر مستقیم می تواند بیافتد. دمای محیط می تواند بر جریان، مقاومت و عملکردهای سیستم اثر بگذارد. همه این موارد باعث تغییراتی در ولتاژ خواهد شد. اگر دما بیش از اندازه ی  معمول باشد احتمالا میزان توان موتور کم شده یا نیاز به کاهش بار مکانیکی پیدا می کند. 

برای خرید موتور برق ۳۰۰۰ واتی از طریق سایت ما اقدام نمایید.

راه‌حل‌های رفع نوسان ولتاژ موتور برق

خوب است بدانید که دستگاه های UPS دارای Power supply هستند که میزان برق لازم آنها از طریق باتری تامین می شود اما موتور برق این کار را از طریق سوخت انجام می دهد و این را می توان یک مزیت در نظر گرفت. برای  این که بتوانید نوسان دستگاه را رفع نمایید ابتدا باید علت نوسان را پیدا کنید. به صورت کلی استفاده از استابلایزر، سرویس های دوره ای دستگاه و بررسی کابل ها و اتصالات باعث می شود بتوانید نوسانات را مدیریت کنید. در ادامه برخی از مهم ترین دلایل نوسان ولتاژ را ذکر کرده و راهکارهای هر یک را بیان می کنیم.

بارگذاری زیاد یا بیش از اندازه: این موضوع با علائمی همراه است. معمولا در این شرایط هنگام اتصال بار شاهد افت یا افزایش ولتاژ هستیم. برای جلوگیری از ایجاد این شرایط باید بار دستگاه را بررسی کرده و بیش از ظرفیتش از آن بار نگیرید. همچنین برای مصرف کننده های حساس می توانید از استابلایزر که نقش تثبیت کننده ولتاژ دارد استفاده نمایید. این دستگاه به تنظیم ولتاژ موتور برق کمک می کند.

مشکل در تنظیم کننده دور موتور: این موضوع با علائمی مثل نوسان ولتاژ و نوسان دور موتور همراه است. در این شرایط باید گاورنر یا همان تنظیم کننده دور موتور را بررسی و عیب یابی کنید. علاوه بر این دقت کنید که فرکانس مد نظزتان چقدر است و سپس دور موتور را بر همان اساس تنظیم کنید.

مشکلات AVR: بیشترین مشکلات نوسان در نتیجه همین عامل ایجاد می شود. اگر AVR مشکل داشته باشد احتمالا می بینید که حتی در حالت بدون بار هم دستگاه دچار نوسان ولتاژ است. ابتدا AVR را چک کنید و اگر مشکلی داشت برای رفع آن اقدام نمایید. در صورتی که مشکل پیدا شده قابل حل نبود، AVR را تعویض کنید. نکته مهم این است که سیم کشی های مربوط به این قطعه را باید کاملا و با دقت بررسی نمایید.

مشکلات جاروبک (زغال): اگر جاروبک یا همان زغال دچار مشکل شده باشد علائمی مثل جرقه، افت ولتاژ و یا بوی سوختگی را احساس می کنید. در این شرایط ابتدا زغال ها را بررسی کنید و اگر دچار مشکل شده بود، برای تعویض آنها اقدام نمایید. همچنین زغال ها را به خوبی تمیز کرده و از اتصال آنها به کلکتور مطمئن شوید.

تنظیم نادرست ولتاژ اولیه: اگر ولتاژ اولیه دستگاه به خوبی تنظیم نشده باشد حین استفاده با مشکلات متعددی رو به رو می شوید. می توانید با تنظیم پیچ ولتاژ به ثابت شدن سطح ولتاژ دستگاه کمک کنید. دقت کنید که انجام این کار کمی مهارت و تجربه می خواهد و اگر مبتدی هستید بهتر است این کار را انجام ندهید.

نوسانات سوخت: اگر سیستم در سوخت دچار مشکلی باشد معمولا ولتاژ متغیر می شود و موتور صدای ناپایداری می دهد. در این شرایط باید کاربراتور یا انژکتور را به خوبی بررسی کرده و مطمئن شوید که فشار سوخت در حد مناسبی است.

تنظیم صحیح بار موتور بر اساس ظرفیت مجاز

این موضوع در واقع اولین موردی است که در همین قسمت بررسی کردیم. مورد بارگذاری زیاد یا بیش از اندازه منظورمان است. قصد داریم به دلیل اهمیت موضوع در این قسمت کمی بیشتر درباره اش صحبت کنیم. بار اضافه باعث می شود دستگاه داغ شده و یا سیم پیچ ها بسوزد. همچنین دیگر مشکلاتی که می تواند پیش بیاید عبارتند از: کاهش راندمان - افزایش مصرف برق و کاهش طول عمر موتور. قبل از هر چیز باید پلاک موتور را بررسی کنید تا ظرفیت دقیق آن را بدانید. توان نامی، ولتاژ نامی، جریان مجاز، ضریب توان و سرعت دوران را می توانید روی این پلاک بخوانید. پس از آن باید ببینید هر کدام از دستگاه های مد نظرتان به چه توانی احتیاج دارند. دقت کنید که دستگاه هایی مثل یخچال و لباسشویی ، هنگام لحظه استارت به توان بالاتری از توان معمول شان احتیاج دارند و این موضوع را هم باید در نظر بگیرید. در نهایت سعی کنید توان موتور برق از مجموع توان مورد نیاز دستگاه هایتان قدری کمتر باشد تا مشکلی پیش نیاید. 

چگونه از بروز نوسان ولتاژ در موتور جلوگیری کنیم؟

قبل از هر چیز سعی کنید دستگاهی انتخاب کنید که توانش تا حد قابل توجهی از نیاز دستگاه های مصرفی تان بیشتر باشد. بار لحظه استارت دستگاه ها بیشتر است و این موضوع را هم باید در نظر بگیرید.

• در صورتی که موتور برق دارای AVR نیست حتما از استابلایزر استفاده کنید. این دستگاه بین خروجی موتور و مصرف کننده قرار می گیرد.
• سرویس به موقع و منظم موتور برق باعث می شود از مشکلات بعدی جلوگیری شود. چک کردن زغال، دور موتور و موارد مشابه را باید انجام دهید.
• در صورتی که دستگاه ها بار سنگینی دارند آنها را به تدریج وارد مدار کنید.
• در صورتی که از موتور برق سه فاز استفاده می کنید لازم است بار را به صورت متعادل بین فازها تقسیم کنید تا نوسان پیش نیاید.
• از کابل با سایز مناسب استفاده کنید. سعی کنید کابل ها ضخیم بوده و مسیر کوتاهی داشته باشد.
• سعی کنید از ورود گرد و غبار و رطوبت به دستگاه جلوگیری کنید. دستگاه باید در محلی با تهویه مناسب، خشک و خنک نگهداری شود.
• استفاده از دستگاه های اینورتر دار باعث می شود نوسان کمتری را تجربه کنید.
• به همکاران تان آموزش دهید که استفاده مناسب از دستگاه چگونه است. بسیاری از مشکلات به وجود آمده برای این دستگاه ها ناشی از اشتباهات انسانی است.

استفاده از تثبیت‌کننده ولتاژ (استابلایزر)

استابلایزر برای مواردی که با نوسان ولتاژ رو به رو هستیم و مخصوصا دستگاه هایی داریم که حساس هستند، بسیار مفید است. این دستگاه باعث می شود ولتاژ خروجی ثابت نگه داشته شود حنی در شرایطی که با نوسان های مختلف رو به رو هستیم. از این دستگاه استفاده می شود تا تجهیزات برقی مختلف را در برابر نوسانات و کم و زیاد شدن های ولتاژ محافظت کنیم. استابلایزر را به شبکه برق متصل می کنیم و در صورتی که ولتاژ از محدوده نرمال خارج باشد، استابلایزر آن را تنظیم کرده و سپس به دستگاه های مد نظر می فرستد. در موتور برق ها استفاده از آن باعث جلوگیری از سوختن سیم پیچ، حفظ گشتاور ثابت، جلوگیری از خاموش شدن های مکرر و بی دلیل و در نهایت افزایش طول عمر موتور می شود.

تفاوت نوسان ولتاژ در موتورهای تک‌فاز و سه‌فاز

نوسان ولتاژ به عوامل مختلفی که گفتیم بستگی دارد. مواردی مثل بار بیش از حد، مشکلات سیم پیچ، افزایش دور موتور و مشکلات AVR از این جمله هستند. به صورت کلی نمی توان گفت که تفاوتی میان موتور تک فاز و سه فاز در این زمینه وجود دارد. به عنوان یک قدم مهم فارغ از این که دستگاهتان با برق چند فاز کار می کند باید سعی کنید دلایل ایجاد نوسان را شناسایی و رفع نمایید. 

برای اطلاعات بیشتر  نکات مهم در نگهداری از موتور برق را بخوانید و از دستگاه خود به خوبی حفاظت و استفاده نمایید.