الکتروموتور ضد انفجار

الكتروموتور ضد انفجار EEX و ضد جرقه

سوختن مخلوط گاز یا بخار و هوا به همراه پخش نور را شعله گوییم. برای یک شعله سه ناحیه متفاوت وجود دارد.

اجزا الكتروموتور ضد انفجار :

1-ناحیه گاز:

ماده قابل احتراق مایع یا فسیلی كه بخار می‌شود.

2-ناحیه برافروختگی:

گازهای قابل اشتعال و بخارها تحت تأثیر دمای احتراق به كربن و هیدروژن تجزیه می‌شوند. تابش نور ناشی از این ناحیه بی ارزش است اما با برافروختگی كربن شكافته شده، ماده قابل احتراق فسیلی به شكل نسبتا یكنواختی توزیع  می‌شود.

3-ناحیه احتراق :

الكتروموتور ضد انفجار در ناحیه مرزهای بیرونی با مخلوط شدن با اكسیژن هوا رخ می‌دهد و یک واكنش شمیایی گرمازا به دمای احتراق می‌رسد. این دما همچنین روی ناحیه برافروختگی اثر می‌گذارد و باعث می‌شود تا مواد قابل اشتعال تجزیه شود. ناحیه احتراق، داغ‌ترین قسمت شعله و محدوده فضائی كوچكی است كه به‌صورت یك پوشش خیلی نازك، اطراف شعله شكل می‌گیرد. احتراق ممكن است در سرعت‌های مختلفی رخ دهد. در احتراق حالت یكنواختی، مانند یک سرعت احتراق كم است. سرعت احتراق وقتی زیاد می‌شود كه نسبت مقداری بین ماده قابل اشتعال و اكسیژن در محدوده اشتعال قرار گیرد. سرعت احتراق همچنین به خوب مخلوط شدن، توزیع خوب ماده قابل اشتعال یا آزاد شدن مخلوط اضافات غیر قابل اشتعال بستگی دارد. بسته به سرعت احتراق، یك تمایز بین تعاریف زیر ایجاد می‌شود.

ویژگی های الكتروموتور ضد انفجار :

Deflagration:

سرعت احتراق كه در حدود cm/s است افزایش فشاری را به كندی و صدای كم ایجاد می‌كند. مخلوط در دمای تقریبا نزدیك به نقطه انفجارمعمولا به شكل یك Deflagration می‌سوزد.

Explosion:

سرعت احتراق در حدودm/s است تمام فرایند احتراق به‌صورت ناپایدار رخ می‌دهد و افزایش فشار قابل ملاحظه‌ای در حدود 3 تا 10 بار ایجاد می‌شود. افزایش صدا مانند صدای گوشخراش ناشی از انبساط گازها در اثر دمای زیاد قابل ملاحظه است.

Detonation:

سرعت احتراق در حدود Km/s است. مخلوط قابل اشتعال لحظه‌ای تجزیه می‌شود و افزایش فشار می‌تواند بیشتر از 20 بار باشد. صدای خیلی تند و شدیدی ایجاد می‌شد. این احتراق گاهی بصورت واكنش مواد قابل اشتعال در یک توزیع ملایم اكسیژن است كه قبلا در هوای محیط مخلوط شده و گاهی ممكن است واكنش موادی باشد كه شامل اكسیژن مورد نیاز احتراق به شكل یک تركیب شیمیایی باشد.

حفاظت انفجاری اولیه:

می‌تواند با پرهیز ازتشكیل فضای قابل انفجار از وقوع انفجار پیشگیری کرد. همچنین با رعایت احتیاط‌های ویژه از ایجاد جرقه در فضای قابل انفجار پیشگیری كرد. از آنجا كه پیشگیری از ایجاد شرایط خطر، بهتر از محافظت درمقابل خطر است، محدودیتی كه فضای قابل انفجار به عنوان احتیاط های پیشگیری تقدم دارد، ما آن را بعنوان حفاظت انفجاری اولیه می‌شناسیم.

پرهیز از مایعات قابل اشتعال:

در اولین گام باید مواد قابل اشتعال را به‌وسیله ماده دیگری كه قادر به تشكیل یك فضای قابل انفجار نیستند، جایگزین كرد به‌طوری كه می‌توان حلال‌های بر مبنای آب یا هیدروكربن‌های هالوژنه غیر قابل اشتعال به‌جای حلال‌های قابل اشتعال استفاده كرد. از روغن‌های هالوكربن می‌توان به‌جای مایعات منتقل كننده فشار قابل اشتعال و از پركننده‌های غیر قابل اشتعال به‌جای پركننده‌های پودری قابل اشتعال استفاده کرد. این موارد ملاحظاتی هستند كه فقط در یک دامنه محدود قابل بکارگیری هستند.

بالا بردن نقطه اشتعال:

در موارد زیادی از كار با مایع تقابل اشتعال نقطه اشتعال، به اندازه كافی زیر دمای محیط و دمای كار قرار دارد. مطابق كدهای عملی حفاظت ضد انفجاری، اختلاف دمای درجه كلوین (KELVIN) برای ایمنی كافی به نظر می‌رسد.

مركز محدودیت ها:

با محدود كردن مقدار مواد قابل اشتعال و تغلیظ آن می‌توان از تشكیل مقادیر خطرزای فضای قابل انفجار اطراف یک دستگاه پیشگیری كرد یا آن را محدود ساخت. وقتی این میزان بکار رود، تمركز مواد قابل اشتعال باید زیر بیشترین حد انفجار یا بالای بالاترین حد انفجار نگه داشته شود. درخیلی جاها كه با بخار اشباع كار می‌كنند، تغلیظ را می‌توان به‌وسیله انتخاب مناسب شرایط كار در تمام دستگاه‌ها كنترل کرد. در عمل محدود كردن تغلیظ ترجیحا در دامنه بین صفر و پایین‌تر از حد انفجار به‌کار می‌رود.

غیر فعال كردن (بی اثر سازی):

با تركیب حجمی كمتر از 10% اكسیژن فضا دیگر مستعد انفجار نیست، همچنین وقتی نسبت حجمی گازهای بی‌اثر به گازهای قابل اشتعال حداقل 25 باشد، یک فضای قابل انفجار دیگر نمی‌تواند دچار انفجار شود.

تهویه:

تشكیل فضای قابل انفجار با تهویه نیز قابل پیشگیری است، به‌طوری كه برای اطمینان از عدم تشكیل فضاهای قابل انفجار خطرناک درهیچ نقطه‌ای و هیچ زمانی، می‌توان از تهویه استفاده کرد اما تهویه ثابت پایدار در اتاق‌های كار فقط وقتی می‌تواند در حد ایمنی پیشگیری كند كه امكان تخمین ماكزیمم مقدار گازها و بخارات متصاعد شده موجود باشد و موقعیت منابع و شرایط انتشار آنها به اندازه كافی مشخص باشد. در مورد غبارها، تهویه فقط وقتی به اندازه كافی توانایی حفاظت را دارد كه ته‌نشین شدن بارهای اضافی خطرناک به‌طور قابل اطمینانی پیشگیری شده باشد.

تهویه عمدتا به دو شكل طبیعی و مصنوعی انجام می گیرد:

1-  تهویه طبیعی تجدید هواییكه تحت تأثیر اتمسفر در محیط رخ می دهد را تهویه طبیعی گوئیم.

2-  تهویه مصنوعی در این حالت مقدار هوای زیادی را به چرخش در می آوریم.

نمایش تغلیظ در مجاورت دستگاه: در ارتباط با تله های دستی یا اتوماتیك دستگاههای حفاظتی با توابعی برای متوقف كردن كارخانه به قصد پیشگیری از یك فضای قابل انفجار، نمایشگری های گاز نیز میتواند مناسب باشد.

طراحی الکتورموتور ضد انفجار :

طرح ضدانفجاری:

وسایل باید طوری طراحی شوندكه ماكزیمم فشار explosion یا detonation را تحمل كنند. اگر denotation ها وجود نداشته باشد، كافی است دستگاهها مطابق با یادداشتهای AD منتشر شده بوسیله كمیته آلمانی برای مخازن تحت فشار برای فشاری حداقل هشت بار بزرگتر از فشار مطلق كاری طراحی شود.

رهاسازی فشار انفجار:

اگر نیازهای طراحی ضد انفجار برآورده نشود، باید یك سیستم رهاساز فشار موثر بكار گرفته شود. عبارت رهاسازی فشار انفجار در یك مفهوم وسیع هر چیزی را كه به صورت گذرا یا پایدار، فورا یا بعد از رسیدن به فشار مشخصی دستگاه های بسته را باز كند تا انفجار در آنها دركی جهت بی ضرر رخ دهد، دربر می گیرد. فشار دستگاه ها را باز می كند باید دقت كنیم كه فشار به طرز غیر مضر آزاد شود بطوریكه از خسارت مهم مثلا ناشی از فشار و شعله یا پرتاب تكه ها به همه اشخاص اجتناب شود. فشار باید حتی الامكان در یك مسیر مستقیم كوتاه در هوای آزاد رها گردد. تجهیزات رهاسازی فشار كه بایستی بعد از كار اتوماتیك مجددا تایید شود، فقط وقتی ممكن است بكار رود كه قابلیت سرویس دهی آنها بوسیله تست های انفجار چك شده باشد.

فرونشانی انفجار:

تحت شرایط قطعی با انفجارهای در مخازن مستقیما بعد از رخ دادن یك جرقه و ایجاد یك انفجار جزئی می توان شعله ها را به سرعت بوسیله بكار گیری سریع مواد خاموش كننده مناسب خاموش كرد، بطوری كه باعث ماكزیمم فشار پایین ترین گردد. فرونشانی انفجار ترجیحا با بكار گیری كاشف های نوری كه باعث ایجاد یك توده ضخیم مواد خاموش كننده در جلو اشعه و در نتیجه خفه كردن آن می شود، صورت می گیرد. تأثیر آنها بوسیله انتخاب مواد خاموش كننده و روش توزیع آن در نظر گرفته شود.

وسایل محافظت كننده در مقابل انتقال شعله :

برای جلوگیری از انتقال شعله الکتروموتور ضد انفجار از میان قسمت های درزگیری نشده یك دستگاه به هنگام مشتعل شدن یك فضای قابل انفجار میتوان از دستگاههای ضد شعله استفاده كرد. اگر برای مثال، در یك مخزن مایع های قابل اشتعال در مقابل فشار محافظت شده باشد، نمی توان از تشكیل یك فضای بالقوه قابل اشتعال جلوگیری كرد، لذا باید تمام روزنه ها درمقابل انتقال شعله درزگیری شود. بین انواع ساختهای زیرتفاوت هائی وجود دارد: 1-  اتصالات الکتروموتور ضد شعله (Non deflagration) اتصالاتی هستند كه بطور گذرا در معرض شعله در یك حادثه انفجار جلوگیری كند بلكه باید به طور مداوم از انتقال جرقه داخلی به فضای قابل انفجار جلوگیری كند تا وقتی كه مخلوط های خروجی در زمانی بسته به شرایط واقعی كار خاموش شوند. 2-  اتصالات الکتروموتور ضد جرقه (Non sparking) احتراق مداوم: این دستگاهها نه تنها باید از انتقال شعله در یك حادثه انفجار جلوگیری كند بلكه باید به طور مداوم از انتقال جرقه داخلی به فضای قابل انفجار جلوگیری كند تا وقتی كه مخلوطهای خروجی در زمانی بسته به شرایط واقعی كار خاموش شوند. 3-  اتصالات الکتروموتور ضد اتفجار  (Non detonation) اتصالات باید تنش های انفجار را تحمل كنند و از انتقال شعله در یك حادثه انفجار جلوگیری كند. فضای قابل انفجار: در یك منطقه خط وجود دارد كه فضای قابل انفجار وجود داشته باشد و یا بتواند ایجاد شود. فضای قابل انفجار مخلوط هایی از گازها، بخارات و هوا شامل اضافات معمولی (مانند رطوبت) تحت شرایط اتمسفری می باشد. شرایط اتمسفر یك، در اینجا، فشار كل 1.1-0.8 بار و دمای مخلوط از 60-20 تعریف میشود. یك فضای بالقوه قابل انفجار فضائی است كه می تواند منفجر شود. یك مخلوط وقتی خطرناك درنظر گرفته می شود كه انفجار آن بتواند دراثر عمل مستقیم یا غیر مستقیم به شخصی صدمه برساند. كمیت یك فضای قابل انفجار كه میتواند خطرناك باشد بستگی به اندازه فضایی داردكه كمیت مربوطه چنین فضایی در آن شكل می یابد یا خود را منتشر می كند.تقسیم منطقه خطر بر حسب احتمال وقوع خطر انفجار هم از لحاظ ایمنی و هم به خاطر مسائل اقتصادی از اهمیت خاصی برخوردار است بطوریكه ملزومات دستگاه هائی است كه فقط به طور گذرا بوسیله انفجار محصورند. از این رو درآئین نامه مربوطه بتجهیزات برقی درفضای قابل انفجار 2 (Elexv) پاراگراف 4، ناحیه ها شرح داده شده است و منطقه های خطر به شرح زیر تقسیم شده است. 1- ناحیه های 2،1،0 برای مناطقی كه به خاطر گازها، بخارات یا مه خطرناك شده اند. (zone0, zone1,zone2) 2- ناحیه های 11،10 برای مناطقی كه به خاطر عبارت خطرناك شده اند. (zone10, zone11) 3- ناحیه های G,M برای اتاق هائی كه جهت مقاصد پزشكی استفاده میشود. 4- مقدار MAK: مقدار MAK (ماكزیمم غلظت محل كار) اشاره به ماكزیمم غلظت مجاز یك ماده چون گاز، بخار یا مواد معلق در هوای محیط كار دارد كه در ارتفاع تنفس اندازه گیری می شود بطوری كه هر كسی وقتی برای هشت ساعت در روز كار می كند نه به سلامتی اش آسیبی برسد و نه دچار اذیت گردد. در تمام موارد، نمایش توسط واحد اندازه گیری مانند لوله های Drager، وسایل نمایش نشت و وجود گاز و خطر انفجار، كروماتوگراف گازها و غیره انجام می گیرد. چنین وسایلی درصورت تست شدن میتوانند برای حفاظت اولیه ضد انفجار بكار روند.

جدول (1) مقدار MAK رابرای مواد قابل اشتعال مختلف داده است.

منابع ایجاد الکتروموتور ضد انفجار و مقادیر مشخصه آنها:

با وجود كاربرد مناسب حفاظت اولیه ضد انفجاری، مناطق، حتی اگر از لحاظ فضا محدود شده باشند، اغلب در حالتی قرار خواهند داشت كه نمی توان مانع بوجود آمدن یك فضای قابل انفجار شد. در این مناطق برای بی اثركردن منابع ایجاد جرقه باید احتیاط هائی را در نظر گرفت تا یك فضای قابل انفجار موجود نتواند مشتعل شود. اشتعال شعله: اشتعال بوسیله یك شعله یك اشتعال خارجی شناخته می شود. اگر فضای قابل انفجار الکتروموتور ضد انفجار بوسیله شعله مشتعل شود، شعله به سرعت در جهت شعاعی از نقطه اشتعال منتشر میشود. وقتی مقدار انرژی موجود خیلی كم باشد، شعله منتشر نخواهد شد بطوریكه به علت اتلاف حرارت ناشی از انتقال حرارت به فضای قابل انفجار، دمای شعله به زیر دمای احتراق افت می كند و شعله به همین خاطر خاموش می شود.اشتعال بوسیله جرقه: درمورد جرقه یا ذرات گداخته منبع اشتعال فقط یك انرژی محدود دارد كه نسبتا سریع دراطراف مثلا قابل انفجار آزاد می گردد. مورد با ضریب هدایت حرارتی بالاتر حرارت را سریعتر رها می سازد. این همچنین به دانسیته فضای انفجار و گرمای ویژه آن بستگی دارد. وقتی مقدار انرژی منبع اشتعال مشخص باشد، دما بعد از یك زمان خاص به شكل زیر حساب می شود. (1) كه T دما، w مقدار انرژی منبع اشتعال، ⅄ ضریب هدایت حرارتی، t زمان، ρ دانسیته، و cp گرمای ویژه است. یك اشتعال ناشی از جرقه وقتی موثر است یا به عبارتی انفجاری را به وجود می آورد كه شعله بتواند خود را در فضای قابل اشتعال اطراف جرقه منتشر كند. برای اینكه چنین امری ممكن باشد باید انرژی منتقل شده از جرقه در یك زمان مشخص بوسیله حرارت آزاد شده از واكنش جایگزین شود. اگرشعله بطور شعاعی به طرف بیرون حركت كند انرژی كه آزاد می شود برابر است با: (2) q حرارت آزاد شده بوسیله واكنش بر cm³، v سرعت احتراق، r شعاع انتشار شعله است. بنابراین انرژی آزاد شده در واحد زمان برابر است با: (3) از معادله 3 می توان فاصله زمانی را كه در آن انرژی منتشرشده با انرژی بكار برده شده برابر میباشد، تخمین زد. (4) t₂ مدت زمانی است كه توازن انرژی بدست می آید.

حداقل انرژی اشتعال برای الکتروموتور ضد انفجار:

برای تداوم سوختن شعله نباید دما درمخلوط سوخت خیلی پایین باشد. مقدار دمای مورد نیاز با جایگذاری دمای احتراق در معادله (1) بدست می آید: پس با این شرایط برای دمای احتراق Te داریم: (5) اشتعال لازم  W₀ معادلات (4) و (5) بعنوان شرایط بدست می آید: (6) معادله (6) شرایط لازم برای حداقل انرژی اشتعال مورد نیاز را بیان میكند. معادله نشان می دهد كه حداقل انرژی اشتعال با مقادیر ویژه فضای قابل انفجار تغییر می كند. از انجائیكه فضای قابل انفجار از هوا و بخارات با غلظت قابل تغییر تشكیل شده است بایدیك غلظت مشخص برای مخلوط وجود داشته باشد كه بتواند با حداقل انرژی اشتعال، مشتعل شود.

پارامترهای موثر بر قابلیت اشتعال الکتروموتور ضد انفجار:

خواص مخلوط، خواص نحوه اتصال و مشخصه های الكتریكی مانند جریان، ولتاژ و مقاومت از جمله پارامتر های مهمی است كه بوسیله تست ها موثر برقابلیت اشتعال شناخته شده است. خواص مخلوط: محتویات الکتروموتور ضد انفجار : گاز، نسبت اختلاط و شرایط محیط شامل فشار، دما و رطوبت تمام تست ها در نتایج اولیه تایید میكند كه دستیابی به بیشترین قابلیت انفجار مخلوطهای مختلف گاز و هوا یا به عبارتی حداقل انرژی اشتعال آنها بر مبنای طبقه بندی آنها درگروه انفجاری رخ میدهد. درجدول (1) مقادیر حداقل انرژی اشتعال و غلظت چند مخلوط مهم از گاز یا بخار و هوا لیست شده است. از آنجائیكه كمترین انرژی اشتعال در حالت خازنی ایجاد می شود نه درحالت القایی، بنابراین برای حداقل انرژی اشتعال میتوان تعریف زیر را به كار برد. حداقل انرژی یك مخلوط گاز یا بخار هوا كوچكترین انرژی الكتریكی است كه از تخلیه یك خازن قادر به مشتعل نمودن قابل اشتعال ترین مخلوط از آن گاز یا بخار و هوا درفشار 1bar و دمای 25⁰c بدست می آید. اشتعال پذیری مخلوط های مختلف گاز یا بخار هوا تا حد ماكزیمم دراثر افزایش فشار اضافه می شود و سپس دوباره كاهش می یابد. محدوده اشتعال مخلوطهای گاز یا بخار یا هوا با افزایش دما بسط می یابد یا به عبارتی پایین ترین حد اشتعال افت میكند و بالاترین حد اشتعال بیشتر از بالاترین حد اشتعال مخلوط در دمای اتاق میشود. این اثر دما نسبت به فشار اولیه قابل ملاحظه تر و نیز ملموس تراست. خواص نحوه اتصال: مواد اتصال و سرعت جدا شدن مواد اتصال اثر قابل ملاحظه ترین روی انرژی اشتعال نسبت به شكل اتصال دارد. با زیاد شدن سرعت جدا شدن الكترودها حداقل جریان اشتعال كاهش می آید. تغییر سرعت جدا شدن از 1cm/s به 210cm/s باعث 30%  كاهش در جریان اشتعال میشود.

استانداردها الکتروموتور ضد انفجار :

گواهینامه ها الکتروموتور ضد انفجار

نواحی مختلف و موتورها الکتروموتور ضد انفجار

جدول زیر خلاصه مشخصات موتورهایی است كه می توانند در فضاهای خاص نصب شوند. مطابق با راهنمای ATEX، موتورها با فضاهای انفجاری كه مخلوطی از هوا و گاز و یا غبار هستند سازگار شده اند كه به ترتیب با علامت G و یا D نشان داده می شوند. در حالتی كه غبارها رسانا هستند استفاده از هیچ موتوری از گروه 3D مجاز نمی باشد. دراین قبیل شرایط موتورهای 2D هم باید در زون 22 نصب شوند. الزامات حفاظتی برای زون 0 و یا زون 20 با موتورهای سه فاز آسنكرون همساز نیستند.

نامگذاری الكتروموتور ضد انفجار

جدول اطلاعات الكتریكی این كاتالوگ مطابق با جدول نشان داده شده در زیر است. موتورهای طبقه مربوط به اختلاط 2G/2D كلا به نام طبقه 2G مشخص شده اند.

محدودیت شرایط

مقادیر نشان داده شده مربوط به نصب درمحدوده دمایی 40⁰C و ارتفاع 1000A.S.L(از سطح دریا) می باشد.

مواد مصرفی الكتروموتور ضد انفجار

اجزای مكانیكی مورد استفاده در موتورهای سری D5 با مواد نشان داده شده در زیر ساخته شده اند.

بلبرینگها

جدول زیر انواع بلبرینگها را توضیح می دهد. برای نیروهای بزرگتر مطابق درخواست تنظیم می شود.

جعبه ترمینال و ورودی كابلها در الکترومور ضد انفجار

موتورهای سایز 71 تا 132 یك جعبه ترمینال اصلی در سمت راست دارند (وقتی از سمت شفت نگاه میكنیم در B3) و به صورت نرمال با 6 ترمینال مجهز شده اند. جعبه ترمینال می تواند یك گردش 90 درجه ای داشته باشد.

حفاظت سطحی در الکتروموتور ضد انفجار

سطوح بیرونی: رنگ آمیزی استاندارد شامل اپوكسی وینیل/رنگ پلی آمیدیك با ضخامتی كه كمتر از 50 میكرومتر نیست می گردد. مطابق سفارش پروسه رنگ آمیزی مخصوص نیز كه شامل رنگ اضافه پلی اكریلیك می گردد قابل اجرا می باشد. مجموعه ضخامت كمتر از 200 میكرومتر نمی گردد. رنگها شامل RAL5010 است و RAL های دیگر یا MUNSEL نیز مطابق سفارش موجود است.

سطوح داخلی:

موتورها معمولا با حالت ضدگرما در سطوح داخل تهیه میشود.

سوراخهای رطوبت گیر:

مطابق سفارش از سایز 160 سوراخهای رطوبت گیر قابل اجرا می باشد.

حفاظت ترمینال در الکتروموتور ضد انفجار

موتورها بصورت نرمال از سایز 160 به بالا با PTC تولید می شوند. مطابق درخواست ابزار بی متال، PTC و PT100 مطابق با جدول زیر قابل اجراست.

• صنایع نفت و گاز و پتروشیمی صنایع رنگ سازی صنایع الکل سازی صنایع نظامی و هسته ای صنایع شیمیایی انتقال گازها جایگاه پمپ CNG انواع میکسر و همزن جابجایی سوخت پمپ بنزین معاذن ذغال سنگ کلاس حرارتی الکتروموتورهای Class F و کلاس حرارتی Class H قابل سفارش و توان خروجی آنها بر اساس عملکرد الکتروموتور تا ارتفاع 1000 متر از سطح دریا و دمای ...
• استخدام

طبقه بندی مناطق چگونه انجام می شود؟ با تشخیص برخی مناطق کارخانه یا سایت به عنوان منطقه خطر، را ( با ................ ) مشخص می کنیم که چه ناحیه ای خطرناکتر است و به توجه یا تجهیزات بیشتری نیاز دارد و چه منطقه ای کم خطرتر است. همچنین متوجه می شویم که چه مناطقی ایمن هستند. طبقه بندی مناطق الکتریکی به ما خاطر نشان می کند که چه نوع تجهیزاتی باید در آن مناطق به کار گرفته شود و از چه تجهیزاتی نمی توان استفاده کرد. چگونه این کار انجام می شود؟ توجه به این نکته مهم است که الکتروموتورهای ضد انفجار تنها در برخی نواحی به کار گرفته می شوند. این تجهیزات شناسنامه و شناسه های ویژه ای دارند که به ما می گوید که آیا می توان از آنها در نواحی خطرناک خاصی استفاده کرد یا نه؟ بر این اساس ما می توانیم از این تجهیزات در مناطق پر خطر بدون نگرانی استفاده کنیم. بنابراین برخی تجهیزات و ابزارهای الکتریکی را تنها می توان در ناحیه 2 به کار گرفت، در حالیکه برخی دیگر در ناحیه خطر 1 نیز کاربرد دارند. طبقه بندی بر اساس نواحی خطر را در ادامه توضیح می دهیم.هزینه این تجهیزات بسته به نوع محافظت و مناسب بودن برای استفاده در نواحی مختلف فرق می کند. بنابراین اگر مهندس طراح به اشتباه ناحیه ای امن را خطرناک طبقه بندی کند، و یا حتی اگر ناحیه ای را که باید در ناحیه خطر 2 طبقه بندی کند خطر 1 بداند ناگزیر باید هزینه بیشتری برای خرید تجهیزات ضد انفجار با قابلیت بیشتر پرداخت کنید. چنین تجهیزاتی هزینه نگهداری بیشتری نیز در بردارند. بنابراین در دوره عمر خود نیز هزینه بیشتری را به شرکت تحمیل می کنند. از سوی دیگر، اگر منطقه خطری به اشتباه جزو مناطق ایمن طبقه بندی شود هزینه آن بسیار بالاست چرا که ممکن است به انفجار ناخواسته ای منجر شود که پیامدهایی مالی و جانی در پی داشته باشد و تصویر شرکت را نیزمخدوش سازد. چنین اتفاقاتی ممک است حیات شرکت را نیز به خطر اندازد. بنابراین طبقه بندی درست مناطق خطر از نظر هزینه نیز همانند موضوع مهندسی ایمنی اهمیت دارد برخی مفاهیم اساسی درباره مواد خطرناک را باید بدانیم تا بتوانیم درک بهتری از طبقه بندی مواد و نیز انتخاب الکتروموتور ضد انفجاری که با آن شرایط مناسب را داشته باشیم برای دسته بندی الکتروموتورهای ضد انفجار , سازندگان نیاز دارند که آزمایشگاههای متعهد Underwriters Laboratories (UL) و نظامنامه ملی برق National Electrical Code (NEC) آنها را به رده = CLASS - گروه = Group و تقسیم کرده و محدودیت های قانونی درجه حرارت را برایشان مشخص کنند . طراحی الکتروموتورهای ضد انفجار در محیط های بسته The Basics: Explosion Proof Enclosure Design این نوع موتورهای ضد انفجار برای محیط های بسته طراحی می شوند ملاحظات اساسی برای این موتورها این است که باید از بروز جرقه در محیطی که می تواند حاوی بخارات و گازهای قابل اشتعال باشد خودداری کند. موتورهای ضد انفجاری برای محیط های بسته برای محیط های بسته ؛ سنگین و پر حجم هستند . آنها به گونه ای طراحی شده اند که در حد توانایی موتور در برابر خوردگی و محدوده درجه حرارت و گرم شدن بیش از اندازه مقاوم می باشد .سازندگان اتصالات این و فلنج های آنها را به گونه ای می سازند که در برابر نفوذ شعله مقاوم flame tight, باشد. و محفظه ای باریکی داشته باشند که به هنگام وقوع انفجار داخلی گازهای داغ حاصل از انفجار رها شده و امکان سرد شدن پیدا کنند و به اندازه سرد شوند که باعث انفجار مجدد نشوند . مروری بر دسته بندی موتورها : Overview of Motor Classifications الکتروموتورهای ضد انفجاری اساساً در دسته بندی موتورهای محصور= سربسته قرار می گیرند که بر پایه حفاظت در برابر شرایط محیط و نیز سرد شدن ساخته شده اند . بطورکلی موتورهای محصور که توسط : موسسه ملی سازندگان تجهیزات برقی National Electrical Manufacturers Association (NEMA) و نیز کمیته بین المللی الکتروتکینیکال International Electrotechnical Commission (European standard) که استانداردی اروپایی است طراحی شده اند در دو گروه کلی قرار می گیرند 1- موتور با پوسته باز open enclosures 2-موتور با پوسته کاملاً محصور شده ally enclosed enclosures. نوع : پوسته باز آن دارای دریچه هایی است که امکان تهویه هوا در اطراف سیم پیچ های موتور را می دهد . چهار نوع از این موتور های پوسته باز وجود دارند . Drip-proof = مقاوم در برابر قطره Splash-proof = مقاوم در برابر پاشش Guarded = محافظت شده Weather protected = مقاوم در برابر شرایط آب و هوایی استفاده از الکتروموتورهایی که در پوسته آنها باز است Open enclosures برای مکانهای مخاطره آمیز مناسب نیست برای این کار باید از موتورهایی که بطور کامل در پوسته محصور شده اند Totally enclosed enclosures استفاده شود . موتورهای کاملاً محصور از جریان هوا از داخل به بیرون از موتور و به محیط اطراف جلوگیری می کنند اما آنها گازها را کاملاً نشت بندی نمی کنند چهار نوع موتور کاملاً محصور وجود دارد که عبارتند از : موتورهای کاملاً محصور بدون تهویه هوا Totally Enclosed, Non Ventilated (TENV) موتورهای کاملاً محصور با پروانه خنک کننده Totally Enclosed, Fan Cooled (TEFC) موتور کاملاً محصور با هوای بیش از اندازه Totally Enclosed, Air Over (TEAO) •

دسته بندی الکتروموتورهای ضد جرقه

الکتروموتورهای ضد جرقه برای محیط های مخاطره آمیز توسط آزمایشگاههای بیمه Underwriters Laboratories (UL) و نیز نظام نامه ملی برق Underwriters Laboratories (UL) و نیز OSHA بشرح زیر تعریف شده است . کلاس 1 : گازها بخارات و مایعات Gases, vapors, and liquids: گروه A : استیلن Gases, vapors, and liquids گروه B : هیدورژن و مظائر آن . Hydrogen, etc. گروه C : اتر و نظائر آن Ether, etc. گروه  D : هیدروکربنها ؛ سوختها و , حلالها و نظائر آن Hydrocarbons, fuels, solvents, etc. دسته بندی 1 : مخاطرات انفجاری معمول Normally explosive and hazardous دسته بندی 2 : مخاطراتی که بطور معمول در هوا وجود ندارند ولی بطور غیر مترقبه ممکن است بروز کنند . Not normally present in an explosive concentration (but may accidentally exist) کلاس II : گردو غبارها Dusts • گروه E : غبار فلزات ( هادی و منفجر کننده ) • گروه F : غبار کربن ( که برخی از آنها هادی بوده و همه آنها قابل انفجارند ) • گروه G : آرد , نشاسته , حبوبات , پلاستیک های قابل احتراق یا غبارات شیمیایی ( قابل انفجار) دسته بندی 1 : مقادیر قابل اشتعال غبارکه بطور معمول وجود دارند و یا ممکن است بصورت معلق وجود داشته باشند و یا غبارهای هادی که وجود دارند . دسته بندی 2 : غباری که بطور معمول به مقداری که باعث اشتعال شوند در هوا معلق نیستند ( اما ممکن است که بطور اتفاقی رها شوند ) لایه های غبار که حضور دارند.

کلاس III : الیاف

منسوجات ؛ مصنوعاتی چوبی و نظائر آن ( که بسادگی قابل اشتعال هستند اما تمایلی به انفجار ندارند ) دسته بندی

1 : مورد استفاده و یا جابجا شدن توسط تولید کنندگاه دسته بندی

2 : نگهداری و یا جابجایی درانبار ( منحصراً برای سازندگان )

الکتروموتورهای ضد انفجار  بسته با محیط های

به رده ؛ گروه و دسته تقسیم می شوند ( مثلاً کلاس I دسته بندی 2 یا کلاس 1 و دسته بندی 2 و نطائر آن (e.g., Class I, Division 1, Class I Division 2, etc.)) تفاوت در کلاس آنها بستگی به محدودیت درجه حرارت و برای روشهای محافظت در برابر مواد از گروه = groups استفاده می شود . Explosion Proof Construction ساختارهای ضد انفجاری موتورهای ضد انفجاری با قطعاتی و موادی ساخته می شوند که توانایی مقاومت در برابر مناطق مخاطره آمیز را داشته باشد این شرایط شامل :

عایق های کلاس F

محورهای و زنجیرهای مسی ضد جرقه کاندویت ها و جعبه های به ابعاد بزرگ که سوراخهایی که رزوه دارند . فن های خنک کننده مقاوم در برابر خوردگی و نیز ضد جرقه Non-sparking, corrosion resistant, cooling fans درپوش های فن و صفحات انتهایی از چدن Cast iron end plates and fan covers

• Stainless steel breathers and drains

تخلیه و تنفس ها از جنس فواد ضد زنگ

استفاده از بلبرینگ های نشت بندی شده و ضد اصطکاک با پوشش دوگانه و بزرگتر از اندازه با گریس های حرارت بالا Oversized, double-shielded, anti-friction, sealed ball bearings with high temperature grease • Low loss steel laminations for higher efficiency لابه های فولاد ضد زنگ با تلفات کم برای کارایی بیشتر • Precision dynamic balancing بالانس دقیق دینامیک  High temperature polyester varnish impregnated armatures آرمیچرهایی که با لاک های پلی استر در درجه حرارت بالا اشباع شده اند • Dynamically balanced to reduce vibrations بالانس دینامیکی برای کاهش لرزش

عایق های سیم پیچ کلاس F

ClassF winding insulation نسبت به سایر کلاس عایق ها بیشترین محافظت را در برابر درجه جرارت دارا می باشند عایق های کلاس H Class H polyester که با لاک پلی استر پوشش داده شده اند و در آمیچر موتور مورد استفاده هستند نیز بیشترین حفاظت در برابر درجه حرات را ارائه می دهند . ورقه های انتهایی end plates موتور از جنس چدن هستند تا ضمن اینکه استحکام خوبی دارند بتوانند فشار بالای ناشی از انفجاررا تحمل کرده و در برابر خوردگی هم مقاوم باشند . همه بخش ها ماشینکاری شده اند تا درزهای آنها خیلی کم باشد و مانع از خروج گازهای ناشی از انفجار به بیرون بشوند تا زمانیکه موتور به اندازه کافی سرد شود و امکان مشتعل کردن اتمسفر محیط را نداشته باشد . نگهدارنده های برنجی و ضد جرقه محور موتور Non-sparking brass shaft slingers این امکان را می دهند که نشت بندی محور motor shaft بخوبی صورت گیرد. جعبه اتصالات و لوله های هدایت کننده کابل برق conduit/connection boxes باید به آن اندازه بزرگ انتخاب شوند تا بتوانند سیم ها و کابلهای متصل به موتور را در خود جای دهند همانگونه که قبلاً یادآوری شد این لوله ها باید از جنس چدن ساخته شوند تا ضمن اینکه استحکام بیشتری دارند در برابر خوردگی هم مقاوم باشند شما می توانید با کلیک روی لینک زیر از محصولات دیگر الکتروموتور آبا دیزل نیز دیدن کنید.